اطلاق مى‌شود.

بعضى آن را به معناى همه مواليد و تمام موجودات زنده، اعم از انسان، حيوان و گياه مى‌دانند؛ چرا كه تولد اين موجودات كه با شكافتن دانه و تخم و مانند آن صورت مى‌گيرد، از عجيب‌ترين مراحل وجود آنها است، و در حقيقت، هنگام تولد، جهش عظيمى در آن موجود رخ مى‌دهد و از جهانى به جهان ديگرى گام مى‌نهد.

بعضى نيز مفهوم «فلق» را از اين هم گسترده‌تر گرفته‌اند، و آن را به هر گونه آفرينش و خلقت، اطلاق كرده‌اند؛ چرا كه با آفرينش هر موجود، پرده عدم شكافته مى‌شود و نور وجود آشكار مى‌گردد.

هر يك از اين معانى سه‌گانه (طلوع صبح- تولد موجودات زنده- آفرينش هر موجود) پديده‌اى است عجيب، كه دليل بر عظمت پروردگار و خالق و مدبر آن است، و توصيف خداوند به اين وصف، داراى مفهوم و محتواى عميقى است.

در بعضى از احاديث نيز آمده: «فلق» چاه، يا زندانى در دوزخ است، و همچون شكافى در دل جهنم خودنمايى مى‌كند. اين روايت، ممكن است، اشاره به مصداقى از مصداق‌هاى آن باشد، نه اين كه مفهوم گسترده «فلق» را محدود كند. [1]

[فُلك:]

«وَ الْفُلْكِ الَّتي‌ تَجْري»

«فُلك» به معناى كشتى است و مفرد و جمع آن يكى است و تفاوت آن با «سفينة» اين است كه «سفينة» مفرد است و جمع آن «سفائن» مى‌باشد، ولى «فلك» بر مفرد و جمع هر دو گفته مى‌شود. [2]

[فَلَك:]

«وَكُلٌّ في‌ فَلَكٍ يَسْبَحُونَ»

«فَلَك» از مادّه‌ «فُلْك» چنان كه ارباب لغت گفته‌اند: در اصل، به معناى بر آمدن پستان دختران و شكل دورانى به خود گرفتن است، سپس به قطعاتى از زمين كه مدور است و يا اشياء مدور ديگر، اطلاق شده، و از همين رو، به مسير دورانى كواكب نيز اطلاق مى‌شود. [3]

[فَلَنَقُصَّنَّ:]

«فَلَنَقُصَّنَّ عَلَيْهِمْ»

«فَلَنَقُصَّنَّ» كه از مادّه‌ «قصّه» گرفته شده است، در اصل به معناى پشت سر هم قرار گرفتن است، و چون در شرح يك ماجرا، مطالب پشت سر هم، پياده مى‌شود، به آن‌

[1]. انعام، آيه 96 (ج 5، ص 445)؛ فلق، آيه 1 (ج 27، ص 493)

[2]. بقره، آيه 164 (ج 1، ص 636)؛ يونس، آيه 73 (ج 8، ص 431)؛ نحل، آيه 14 (ج 11، ص 205)

[3]. يس، آيه 40 (ج 18، ص 410)