است؛ سپس به فرزندان- مخصوصاً نوه‌ها- و شاخه‌هاى يك فاميل، «سبط و اسباط» گفته شده است.

در اينجا منظور از «أَسْباط» همان تيره‌هاى بنى‌اسرائيل است كه هر كدام از يكى از فرزندان يعقوب عليه السلام منشعب شده بودند. [1]

[أَسْبَغ:]

«وَ أَسْبَغَ عَلَيْكُمْ نِعَمَهُ»

«أَسْبَغ» از مادّه‌ «سَبْغ» (بر وزن صبر) در اصل به معناى پيراهن، يا زره گشاد و وسيع و كامل است؛ سپس به نعمت گسترده و فراوان نيز اطلاق شده است. [2]

[إستباق:]

«وَ اسْتَبَقَا الْبابَ»

«استباق» از مادّه‌ «سبق» در لغت به معناى سبقت گرفتن دو يا چند نفر از يكديگر است. [3]

[إِسْتَبْرَق:]

«إِسْتَبْرَقٍ مُّتَقابِلينَ»

«إِسْتَبْرَق» به معناى پارچه‌هاى ابريشمى ضخيم است. و جمعى از اهل لغت و مفسران، آن را معرب كلمه فارسى‌ «استبر يا ستبر» (به معناى ضخيم) مى‌دانند. اين احتمال نيز هست كه ريشه آن عربى باشد و از «برق» (به معناى تلألؤ) گرفته شده باشد؛ به خاطر درخشندگى خاصى كه اين گونه پارچه‌ها دارد. [4]

[إستبشار:]

«يَسْتَبْشِرُونَ بِنِعْمَةٍ»

«استبشار» از مادّه‌ «بشر» به معناى خوشحال شدن بر اثر دريافت بشارت يا مشاهده نعمتى براى خود يا دوستان است و به معناى بشارت دادن نيست. [5]

[إسْتَحَقَّ:]

«اسْتَحَقَّ عَلَيْهِمُ»

«اسْتَحَقَّ» از مادّه‌ «حق» در اينجا به قرينه كلمه‌ «إثْم» (گناه) همان جرم و تجاوز به حق ديگرى است. [6]

[إستحوذ:]

«قالُوا أَ لَمْ نَسْتَحْوِذْ»

«استحوذ» در اصل، از مادّه‌ «حوذ» به معناى قسمت عقب ران‌هاى شتر است؛ و چون به هنگامى كه ساربان مى‌خواهد شتر را به سرعت براند در پشت سر او قرار گرفته، به ران و پشت او مى‌زند تا به سرعت حركت كند. كلمه‌ «استحواذ» به معناى سوق دادن، تحريك كردن توأم با تسلط و استيلا آمده و

[1]. اعراف، آيه 160 (ج 6، ص 485)

[2]. لقمان، آيه 20 (ج 17، ص 75)

[3]. يوسف، آيه 25 (ج 9، ص 453)

[4]. دخان، آيه 53 (ج 21، ص 224)؛ رحمن، آيه 54 (ج 23، ص 177)؛ انسان، آيه 21 (ج 25، ص 350)

[5]. آل عمران، آيه 171 (ج 3، ص 221)

[6]. مائده، آيه 107 (ج 5، ص 148)