مسلماً تاريكى شب هنگامى پر و لبريز مى‌شود كه به نيمه رسد. يكى از مفاهيمى كه لازمه اين معنا است، هجوم و حمله‌ور گشتن است، لذا در اين معنا نيز استعمال شده.

بنابراين، معناى‌ «غاسق» در آيه مورد بحث، يا «فرد مهاجم» است، يا هر «موجود شرور» كه از تاريكى شب براى حمله كردن استفاده مى‌كند؛ زيرا نه فقط حيوانات درنده و گزنده شب هنگام از لانه‌ها بيرون مى‌آيند و زيان مى‌رسانند، بلكه افراد شرور و ناپاك و پليد نيز، غالباً از تاريكى شب براى مقاصد سوء خود استفاده مى‌كنند. [1]

[غاشِيَه:]

«أَن تَأْتِيَهُمْ غاشِيَةٌ»

«غاشِيَه» از مادّه‌ «غشاوة» به معناى پوشاندن است، انتخاب اين نام براى قيامت، به خاطر آن است كه حوادث وحشتناك آن ناگهان همه را زير پوشش خود قرار مى‌دهد.

بعضى، گفته‌اند: به خاطر آن است كه خلق اولين و آخرين در آن روز براى حساب جمع مى‌شوند. و نيز گفته‌اند: منظور آتشى است كه چهره‌هاى كفار و مجرمان را مى‌پوشاند.

ولى، تفسير اول از همه مناسب‌تر است.

«غاشِيَة» به معناى پوشنده و پوشش است و از جمله به پارچه بزرگ كه روى زين اسب مى‌اندازند و آن را مى‌پوشاند «غاشِيَة» گفته مى‌شود و منظور در سوره‌ «يوسف» بلا و مجازاتى است كه همه بدكاران را فرامى‌گيرد.

مؤنث بودن «غاشِيَة» به خاطر آن است كه صفت براى كلمه «عقوبة» است كه در تقدير مى‌باشد. [2]

[غَبَرَة:]

«يَوْمَئِذٍ عَلَيْها غَبَرَةٌ»

«غَبَرَة» (بر وزن غلبه) از «غبار» به معناى باقى مانده خاكى است كه از زمين بر خاسته و بر چيزى نشسته. [3]

[غثاء:]

«فَجَعَلْنَاهُمْ غُثآءً»

«غثاء» در اصل به معناى گياهان خشكيده‌اى است كه به صورت بسيار در هم ريخته بر روى سيلاب قرار دارد، همچنين به كف‌هايى كه روى ديگ در حال جوشيدن پيدا مى‌شود نيز، غثاء مى‌گويند.

تشبيه اجساد بى جان آنها به‌ «غثاء»، اشاره به نهايت ضعف، ناتوانى، در هم شكستگى و بى ارزش بودن آنها است؛ چرا كه خاشاك روى سيلاب، از هر چيز بى‌ارزش‌تر و سبك‌تر است، نه از خود اراده‌اى دارد و نه بعد از گذشتن و فرونشستن سيلاب، اثرى از

[1]. فلق، آيه 3 (ج 27، ص 495)

[2]. يوسف، آيه 107 (ج 10، ص 115)؛ غاشيه، آيه 1 (ج 26، ص 429)

[3]. عبس، آيه 40 (ج 26، ص 170)