نام کتاب : لغات در تفسير نمونه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 389
[عِنْدَنَا:]
«وَ إِنَّهُمْ
عِنْدَنَا لَمِن الْمُصْطَفَيْنَ»
تعبير «عِنْدَنَا» (نزد ما) تعبيرى بسيار پر معناى است، اشاره به اين كه برگزيدگى و نيكى آنها
نزد مردم نيست كه گاه در ارزيابىهاى خود انواع مسامحه و چشمپوشى را روا
مىدارند، بلكه توصيف آنها به اين دو وصف، نزد ما محقق بوده كه با دقت تمام و
ارزيابى ظاهر و باطن آنها، انجام گرفته است. [1]
[عنق:]
بعضى از ارباب لغت معتقدند: «جيد»، «عنق» و «رقبه» هر سه معناى مشابهى دارند، با اين تفاوت كه «جيد» به قسمت
بالاى سينه گفته مىشود، و «عنق» به پشت گردن يا همه گردن و «رقبه» به گردن گفته
مىشود، و گاه به يك انسان نيز مىگويند:
كلمه «عَنِيد» در اصل از «عِند» (بر وزن رِند) به معناى سمت و ناحيه است و در اينجا به معناى انحراف و گرايش
به غير راه حق آمده است و از مادّه «عناد» به معناى تكبر، خودپسندى و عدم تسليم در برابر حق است، و
به گفته بعضى، به آن نوع مخالفت و دشمنى گفته مىشود كه آگاهانه صورت مىگيرد،
يعنى انسان حقانيت چيزى را درك كند و با آن به مخالفت برخيزد، و «وليد» در سوره «مدثّر» مصداق روشن اين
معنا بود. [3]
[عَوان:]
«وَ لا بِكْرٌ
عَوانُ»
«عَوان» از مادّه «عَوْن» به معناى ميانسال است. [4]
[عِوَج:]
«وَ يَبْغُونَها
عِوَجاً»
«عَوَج» (بر وزن كرج) به معناى كجى حسى است، ولى «عِوَج» (بر وزن پدر) به كجىهايى گفته مىشود كه با
فكر، درك مىشود.
ولى ظاهراً پارهاى از آيات قرآن مانند آيه 107 سوره «طه» با اين تفصيل سازگار
نيست (دقت كنيد)، و با توجّه به اين كه «عِوَج» در آيه 28 سوره «زمر» به صورت نكره
در سياق نفى واقع شده و عموم را مىرساند، هر نوع انحراف و كژى را از قرآن نفى
مىكند. [5]