[طباق:]

«سَبْعَ سَمَاواتٍ طِباقاً»

«طباق» از مادّه‌ «مطابَقَة» مصدر باب‌ «مفاعله» به معناى‌ «مطابقه» است؛ گاه به معناى قرار گرفتن چيزى بالاى چيزى مى‌آيد و گاه به معناى هماهنگى و مطابقت دو چيز با يكديگر است؛ و در اينجا هر دو معنا صدق مى‌كند. مطابق معناى اول، آسمان‌هاى هفتگانه يكى بالاى ديگرى قرار دارد؛ و به طورى كه در تفسير آسمان‌هاى هفتگانه در گذشته گفته‌ايم، يك تفسير قابل توجّه اين است كه تمام آنچه را ما با چشم مسلّح و غير مسلّح از ستارگان ثوابت و سيّار مى‌بينيم، همه جزء آسمان اول است، و شش عالم ديگر، يكى ما فوق ديگرى بعد از آن قرار دارد كه از دسترس علم و دانش انسان امروز بيرون است، و ممكن است در آينده اين شايستگى را پيدا كند كه آن عوالم، عجيب و گسترده را يكى بعد از ديگرى كشف كند. و بنابر احتمال دوم، قرآن به هماهنگى و مطابقت آسمان‌هاى هفتگانه در نظم و عظمت و زيبايى اشاره مى‌كند. [1]

[طِبْتُمْ:]

«سَلامٌ عَلَيْكُمْ طِبْتُمْ»

«طِبْتُمْ» از مادّه‌ «طيب» (بر وزن صيد) به معناى پاكيزگى است؛ و چون بعد از سلام و درود قرار گرفته، مناسب اين است كه مفهوم «انشائى» داشته باشد، يعنى پاك و پاكيزه باشيد، و خوش و خرم بمانيد، و يا به تعبير ديگر: «گوارا باد بر شما اين نعمت‌هاى پاك، اى پاك‌سرشتانِ پاكدل».

ولى بسيارى از مفسران، اين جمله را به معناى «خبرى» تفسير كرده‌اند و گفته‌اند فرشتگان به آنها مى‌گويند: شما از هر آلودگى و پليدى پاك شده‌ايد، و با ايمان و عمل صالح، قلب و روح شما پاك گرديده، و از گناهان و معاصى نيز پاك شده‌ايد، و حتى بعضى، روايتى نقل كرده‌اند كه بر در بهشت درختى است كه دو چشمه آب زلال، از پاى آن مى‌جوشد، مؤمنان از يك چشمه مى‌نوشند، و باطن آنها پاك مى‌شود، و در چشمه ديگرى خود را شستشو مى‌دهند، و ظاهر آنها پاك مى‌شود و اينجاست كه خازنان بهشت، به آنها مى‌گويند: «سَلامٌ عَلَيْكُمْ طِبْتُمْ فَادْخُلُوها خالِدِينَ». [2]

[طبع:]

«طَبَعَ اللَّهُ عَلى‌ قُلُوبِهِم»

«طبع» به معناى‌ «مُهر نهادن»، اشاره به اين‌

[1]. نوح، آيه 15 (ج 25، ص 83)

[2]. زمر، آيه 73 (ج 19، ص 581)