كسى كه مردم در حوائج خويش به سوى او مى‌روند، كسى كه برتر از او چيزى نيست، و كسى كه دائم و باقى بعد از فناى خلق است.

لذا امام حسين بن على عليه السلام در حديثى براى‌ «صمد» پنج معنا بيان فرموده:

صمد، كسى است كه در منتهاى سيادت و آقايى است. صمد، ذاتى است دائم، ازلى و جاودانى. صمد، وجودى است كه جوف ندارد. صمد، كسى است كه نمى‌خورد و نمى‌آشامد. صمد، كسى است كه نمى‌خوابد.

در عبارت ديگرى آمده است: «صمد، كسى است كه قائم به نفس است و بى نياز از غير».

صمد، كسى است كه تغييرات و كون و فساد ندارد. از امام على بن الحسين عليه السلام نقل شده است كه فرمود: «صمد كسى است كه شريك ندارد، و حفظ چيزى براى او مشكل نيست، و چيزى از او مخفى نمى‌ماند».

بعضى نيز گفته‌اند: «صمد» كسى است كه هر وقت چيزى را اراده كند، مى‌گويد: موجود باش، آن هم فوراً موجود مى‌شود. [1]

[صنع:]

«يَصْنَعُ فِرْعَوْنُ»

«صنع» آن چنان كه «راغب» در كتاب «مفردات» گفته (غالباً) به معناى كارهاى جالب مى‌آيد، و در آيه فوق به معناى معمارى‌هاى زيبا و چشمگير عصر فرعونيان آمده است. [2]

[صِنْوان:]

«صِنْوانٌ وَ غَيْرُ صِنْوانٍ»

«صِنْوان» جمع‌ «صِنو» در اصل به معناى شاخه‌اى است كه از تنه اصلى درخت بيرون مى‌آيد و بنابراين «صنوان» به معناى شاخه‌هاى مختلفى است كه از يك تنه بيرون مى‌آيد.

براى‌ «صِنو» معناى ديگرى ذكر كرده‌اند و آن‌ «شبيه» است، ولى به نظر مى‌رسد كه اين معنا از معناى اول كه در بالا ذكر كرديم گرفته شده است. [3]

[صُواع:]

«نَفْقِدُ صُواعَ الْمَلِكِ»

«صُواع» به معناى پيمانه است. [4]

[صوّاف:]

«اللَّهِ عَلَيْها صَوَآفَّ»

«صوّاف» از مادّه‌ «صَفّ» جمع‌ «صافّه» به معناى «صف كشيده» است و به طورى كه در روايات وارد شده، منظور اين است كه:

دو دست شتر قربانى را از مچ تا زانو در حالى كه ايستاده باشد، با هم ببندند تا به‌

[1]. اخلاص، آيه 2 (ج 27، ص 471)

[2]. اعراف، آيه 137 (ج 6، ص 394)

[3]. رعد، آيه 4 (ج 10، ص 142)

[4]. يوسف، آيه 72 (ج 10، ص 59)