كفر تفسير كرده‌اند و بعضى به گمراهى، و گاه به جدايى از حق و توجّه به باطل. [1]

[شُقَّة:]

«وَلكِنْ بَعُدَتْ عَلَيْهِمُ الشُّقَّةُ»

«شُقَّة» از مادّه‌ «شَقّ» به معناى زمين‌هايى پرسنگلاخ و يا راه‌هاى دور و دراز است كه عبور از آن با مشقت توأم است. [2]

[شَقِىّ:]

«فَمِنْهُمْ شَقِىٌّ وَ سَعِيْدٌ»

«شَقِىّ» از مادّه‌ «شقاوت» به معناى فراهم بودن اسباب گرفتارى، مجازات و بلاست و «شَقِىّ» به كسى گفته مى‌شود كه اسباب گرفتارى، بلا و مجازات براى خود فراهم مى‌سازد؛ و بعضى آن را به كسى كه قبول نصيحت نمى‌كند تفسير كرده‌اند و پيدا است كه اين دو معنا از هم جدا نيست. [3]

[شكر:]

«قَلِيْلٌ مِّنْ عِبادِىَ الشَّكُورُ»

«شكر» در اصل به معناى اعتراف به نعمت است. و «راغب» در «مفردات» مى‌گويد:

«شكر» همان تصور نعمت و اظهار آن است.

بعضى گفته‌اند: در اصل‌ «كَشر» به معناى «كشف» (بر وزن آن) بوده است، سپس مقلوب گشته و «شكر» شده است، و نقطه مقابل آن «كفر» است كه فراموشى نعمت و پوشاندن آن مى‌باشد. سپس، به تقسيم «شكر» به شعب سه‌گانه: «شكر قلب» يعنى انديشه درباره نعمت، و «شكر زبان» يعنى ثنا گفتن بر منعم، و «شكر ساير اعضا» يعنى قدردانى و پاسخگوئى در برابر نعمت، پرداخته است. [4]

[شَكْل:]

«وَ ءَاخَرُ مِنْ شَكْلِهِ أَزْواجٌ»

«شَكْل» (به فتح شين) به معناى مثل و مانند است. [5]

[شكور:]

«لِكُلِّ صَبَّارٍ شَكُورٍ»

«شكور» از مادّه‌ «شُكر» است. «صبّار» و «شكور» هر دو صيغه مبالغه است كه يكى فزونى صبر و استقامت را مى‌رساند و ديگرى فزونى شكرگزارى نعمت، اشاره به اين كه افراد باايمان نه در مشكلات و روزهاى سخت دست و پاى خود را گم مى‌كنند و تسليم حوادث مى‌شوند و نه در روزهاى پيروزى و نعمت، گرفتار غرور و غفلت مى‌گردند. «شَكُور» صيغه مبالغه، به معناى بسيار شكرگزار، فزونى شكرگزارى را مى‌رساند، كه همان تكرار شكر و تداوم آن با

[1]. بقره، آيات 137، 176 (ج 1، صفحات 537، 672)؛ ص، آيه 2 (ج 19، ص 228)

[2]. توبه، آيه 42 (ج 7، ص 502)

[3]. هود، آيه 105 (ج 9، ص 282)؛ مريم، آيه 32 (ج 13، ص 67)

[4]. آل عمران، آيه 115 (ج 3، ص 83)؛ سبأ، آيه 13 (ج 18، ص 64)

[5]. ص، آيه 58 (ج 19، ص 341)