نام کتاب : لغات در تفسير نمونه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 289
به معناى اسرار مردم است.
در حديثى از امام باقر عليه السلام و صادق عليه السلام مىخوانيم: «سرّ آن است كه در
دل پنهان نمودهاى و أَخْفى آن است كه به خاطرت آمده اما فراموش كردهاى». [1]
[سَرائِر:]
«يَوْمَ تُبْلَى
السَّرآئِرُ»
«سَرائِر» جمع «سريره» به معناى حالات، صفات و نيات درونى و پنهانى است. [2]
[سراب:]
«أَعْمَالُهُمْ كَسَرابٍ
بِقيعَةٍ»
«سراب» در اصل از مادّه «سَرَب» (بر وزن شرف) به معناى راه رفتن در سراشيبى است و «سَرْب» (بر وزن چرب)
به معناى راه سراشيبى است؛ به همين مناسبت
«سراب» به تلألؤى مىگويند كه از دور در بيابانها و
سراشيبىها نمايان مىشود و به نظر مىرسد كه در آنجا آب وجود دارد، در حالى كه
چيزى جز انعكاس نور آفتاب نيست. [3]
[سَرابِيل:]
«سَرابيلُهُم
مِّنْ»
«سَرابِيل» جمع «سِربال» (بر وزن مثقال) به گفته «راغب» در «مفردات» به معناى پيراهن است، از هر جنسى
كه باشد؛ ساير مفسرين نيز همين معنا را تأييد كردهاند. و بعضى آن را به معناى هر
گونه لباس و پوشش دانستهاند، اما مشهور همان معناى اول است. [4]
[سراج:]
«وَ جَعَلَ
الشَّمْسَ سِراجاً»
تعبير به «سراج» (چراغ) درباره «خورشيد» و «نور» در مورد «ماه» به خاطر آن است كه نور
«خورشيد» از درون خودش مىجوشد مانند چراغ، اما نور «ماه» از درون خودش نيست و
شبيه بازتابى است كه از آئينه منعكس مىشود؛ و لذا كلمه «نور» كه مفهوم اعمى دارد
در مورد آن به كار رفته است. اين تفاوت تعبير، در آيات ديگر قرآن نيز ديده مىشود. [5]
[سراج منير:]
«سِراجاً مُّنيراً»
«سراج منير» بودن پيامبر صلى الله عليه و آله با توجّه به اين كه «سراج» به معناى «چراغ» و «منير» به معناى «نور افشان» است اشاره به معجزات و
دلائل حقانيت و نشانههاى صدق دعوت پيامبر است، او چراغ روشنى است كه خودش گواه
خويش است، تاريكيها و ظلمات را مىزدايد، و چشمها و دلها را به سوى خود متوجّه
مىكند، و همانگونه كه