نام کتاب : لغات در تفسير نمونه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 282
حوادث وحشتناك، خواب شبانه را از چشم مىبرد، و زمين قيامت نيز بسيار
هولانگيز است، كلمه «ساهِرَه» به عرصه محشر اطلاق شده است.
بعضى نيز گفتهاند: «ساهِرَه» را به هر بيابانى مىگويند، چون اصولًا همه بيابانها
وحشتناكند، گويى بر اثر وحشت، خواب شبانه را از چشم مىبرند. [1]
[ساهَم:]
«فَساهَمَ فَكَانَ
مِنَ الْمُدْ»
«ساهَم» از مادّه «سهم» در اصل، به معناى تير، و «مساهمه» به معناى قرعهكشى آمده است، زيرا به هنگام قرعهكشى،
نامها را بر چوبههاى تير مىنوشتند، و با هم مخلوط مىكردند، سپس يك چوبه تير، از
آن بيرون مىآوردند و به نام هر كس اصابت مىكرد، شمول قرعه مىشد. [2]
[ساهُون:]
«في غَمْرَةٍ ساهُونَ»
«ساهُون» از مادّه «سهو» به معناى هر گونه غفلت است، بعضى گفتهاند: نخستين مرتبه جهل، «سهو و اشتباه» است،
بعد از آن «غفلت»، و سپس «غمره» مىباشد. و در اصل به معناى خطايى است كه از روى غفلت سرزند، خواه در فراهم
كردن مقدماتش مقصر باشد يا نه، البته در صورت اول معذور نيست، و در صورت دوم معذور
است، ولى در اينجا منظور سهو توأم با تقصير است. [3]
[سُبات:]
«وَ النَّوْمَ
سُباتاً»
«سُبات» در لغت از مادّه «سبت» (بر وزن وقت) به معناى قطع نمودن است، سپس، به معناى تعطيل
كردن كار به منظور استراحت آمده، و اين كه: «روز شنبه» را در لغت عرب «يوم السبت» مىنامند، به
خاطر آن است كه نامگذارى آن از برنامه يهود گرفته شده؛ چرا كه روز شنبه، روز
تعطيلى آنها بود. تعبير به «سُبات» در سوره «نبأ» اشاره لطيفى به تعطيل قسمتهاى قابل توجهى از فعاليتهاى
جسمى و روحى انسان در حال خواب است و همين تعطيل موقت، سبب استراحت و بازسازى
اعضاى فرسوده، تقويت روح و جسم، تجديد نشاط انسان و رفع هر گونه خستگى و ناراحتى و
بالاخره آمادگى براى تجديد فعاليت مىشود. [4]