نام کتاب : لغات در تفسير نمونه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 281
بَيْنَ الْمَغْرِبِ وَ الْعِشَاءِ الْآخِرَةِ». و به راستى اين ساعت، ساعت غفلت است و بسيارى از جنايات و تبهكارىها و
انحرافات اخلاقى، در همين ساعات آغاز شب، انجام مىشود كه نه مردم مشغول كسب و
كارند، و نه در خواب و استراحت، بلكه يك حالت غفلت عمومى معمولًا بر شهرها مسلط
مىشود، و رواج كار مراكز فساد، نيز در همين ساعت است.
بعضى نيز احتمال دادهاند، «ساعت غفلت» نيمه روز، به هنگام استراحت مردم و تعطيل موقت كار روزانه
است، ولى تفسير اول صحيحتر و دقيقتر به نظر مىرسد. [1]
[ساعت كبرى:]
«ساعت كبرى» روز رستاخيز و زنده شدن مردم براى حساب است. [2]
[ساعت وسطى:]
«ساعت وسطى» روز مرگ ناگهانى اهل يك زمان (به مجازاتهاى الهى و عذابهاى استيصال). [3]
[ساق:]
«يَوْمَ يُكْشَفُ
عَنْ ساقٍ»
«يكشف عن ساق» به گفته جمعى از مفسران كنايه از شدّت هول، وحشت و وخامت كار است، اما بعضى
گفتهاند:
«ساق» به معناى اصل و اساس چيزى است، مانند ساقه درخت؛ بنابراين، «يُكْشَفُ عَنْ ساقٍ» يعنى در آن روز ريشههاى هر چيز آشكار مىشود، ولى، معناى اول مناسبتر به
نظر مىرسد. [4]
[سامراً:]
«سامِراً
تَهْجُرُونَ»
«سامراً» از مادّه «سمر» (بر وزن ثمر) به معناى گفتگوهاى شبانه است. بعضى از مفسران گفتهاند: معناى
اصلى اين ماده «سايه ماه در شب» است كه تاريكى و سفيدى در آن آميخته شده و از آنجا كه گفتگوهاى شبانه گاه در
سايه ماهتاب انجام مىشود- چنان كه نقل كردهاند مشركان عرب شبهاى ماهتابى در
اطراف كعبه جمع مىشدند و بر ضد پيامبر صلى الله عليه و آله سخن مىگفتند- اين
واژه در مورد آن به كار رفته، و اگر مىبينيم به افراد گندمگون و يا خود گندم، «سمراء» گفته مىشود به
خاطر آن است كه سفيدى آن با كمى تيرگى آميخته شده است. [5]
[ساهِرَة:]
«فَإِذا هُمْ
بِالسَّاهِرَةِ»
«ساهِرَة» از مادّه «سهر» (بر وزن سحر)، به معناى شب بيدارى است، و از آنجا كه