نام کتاب : لغات در تفسير نمونه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 268
به هر چيزى كه مجزا از ديگرى شود، اطلاق شده است، بنابراين جمله «فَتَقَطَّعُوا أَمْرَهُمْ بَيْنَهُمْ زُبُراً» اشاره به تجزيه امتها به گروههاى مختلف است.
بعضى نيز احتمال دادهاند: «زُبُر» جمع «زبور» به معناى كتاب بوده باشد، يعنى هر يك از آنها دنباله رو
كتابى از كتب آسمانى شدند، و بقيه كتب الهى را نفى كردند، در حالى كه همه از مبدأ
واحدى سرچشمه گرفته بود. ولى جمله «كُلُّ
حِزْبٍ بِمَا لَدَيْهِمْ فَرِحُونَ» تفسير اول را
تقويت مىكند چرا كه از احزاب مختلف و تعصب هر يك از آنها بر گفتههاى خويش سخن
مىگويد.
«زُبُر» جمع «زبور» به معناى كتابهايى است، و در اصل از مادّه «زبر» (بر وزن ابر) به معناى نوشتن است.
در اين كه فرق ميان «بيّنات»، «زبر» و «كتاب منير» چيست؟ مفسران نظرات مختلفى اظهار داشتهاند، كه از همه
روشنتر دو تفسير زير است:
1- «بيّنات» به معناى دلائل روشن و معجزاتى است كه حقانيت
پيامبر را به ثبوت مىرساند، اما «زبر» جمع «زبور» به معناى كتابهايى است كه خط آنها با استحكام نوشته شده
(همچون نوشته بر سنگ و مانند آن)، كه در اينجا كنايه از استحكام مطالب آن است. و
به هر حال، اشاره به كتابهايى است كه قبل از موسى عليه السلام نازل شده، در حالى
كه «كتاب منير» اشاره به كتاب موسى و كتب آسمانى ديگرى است كه بعد از آن نازل گرديده (زيرا
در قرآن مجيد در سوره «مائده» آيات 44 و 46 از «تورات» و «انجيل» به عنوان هدايت و
نور، ياد شده، و در آيه 15 همان سوره در مورد قرآن مجيد تعبير «نور» نيز آمده
است).
2- منظور از «زبر» آن قسمت از كتب انبياء است، كه تنها محتوى پند
و اندرز و نصيحت و مناجات بوده (مانند «زبور» داود عليه السلام) و اما «كتاب منير» آن دسته از
كتابهاى آسمانى است كه، داراى احكام و قوانين و دستورات مختلف اجتماعى و فردى
است، مانند «تورات»، «انجيل» و «قرآن» و اين تفسير مناسبتر به نظر مىرسد.
«زُبُر» جمع «زبور» در سوره «قمر» اشاره به نامه اعمال آدميان مىباشد، بعضى، نيز احتمال دادهاند: منظور از
آن «لوح محفوظ» باشد، ولى اين معنا با صيغه جمع سازگار نيست. [1]