چيزى است كه باعث دورى و تنفر مى‌شود.

و لذا به انواع پليدى‌ها، نجاست‌ها و مجازات‌ها، «رِجْس» گفته مى‌شود؛ زيرا همه اين امور موجب فاصله گرفتن انسان و تنفر او مى‌گردد.

در هر صورت، اين كلمه در آيه فوق مى‌تواند به معناى مجازات و عذاب الهى باشد و ذكر آن با جمله‌ «قَدْ وَقَعَ» به صورت فعل ماضى اشاره به اين است كه به طور قطع شما مستحق عذاب شده‌ايد و دامانتان را خواهد گرفت.

و نيز ممكن است به معناى پليدى و آلودگى روح باشد، يعنى آن چنان در گرداب انحراف و فساد فرو رفته‌ايد كه روح شما در زير پوششى از آلودگى‌ها قرار گرفته است و به خاطر آن مشمول غضب خدا شده‌ايد.

«رِجْس» در لغت به معناى موجود پليد و ناپاك است، و به گفته‌ «راغب» در «مفردات»، اين پليدى چهار گونه است:

گاهى از نظر غريزه و طبع، گاهى از نظر فكر و عقل، گاهى از جهت شرع و گاهى از تمام جهات.

و اين كه در بعضى از كلمات، «رجس» به معناى «گناه»، يا «شرك»، يا «بخل و حسد» و يا «اعتقاد باطل» و مانند آن تفسير شده، در حقيقت بيان مصداق‌هايى از آن است، و گرنه مفهوم اين كلمه، مفهومى عام و فراگير است، و همه انواع پليدى‌ها را- به حكم اين كه الف و لام در اينجا به اصطلاح «الف و لام جنس» است- شامل مى‌شود. [1]

[رَجْع:]

«وَالسَّمآءِ ذاتِ الرَّجْعِ»

«رَجْع» از مادّه‌ «رجوع» به معناى بازگشت است، و عرب به باران، «رجع» مى‌گويد، زيرا آبى كه از زمين و درياها برخاسته، از طريق ابرها و باران به سوى زمين برمى‌گردد، يا اين كه در فواصل مختلف بارش باران تكرار مى‌شود.

به گودال‌هايى كه آب باران در آن جمع مى‌شود نيز، «رجع» مى‌گويند، يا به خاطر جمع آب باران در آن، و يا به خاطر امواجى كه بر اثر وزش نسيم بر سطح آن آشكار مى‌گردد. [2]

[رجعت:]

«رجعت» از عقائد معروف شيعه است و تفسيرش در يك عبارت كوتاه چنين است كه بعد از ظهور مهدى عليه السلام و در آستانه رستاخيز گروهى از «مؤمنان خالص» و «كفار و طاغيان بسيار شرور» به اين جهان بازمى‌گردند. گروه اول مدارجى از كمال را

[1]. اعراف، آيه 71 (ج 6، ص 278)؛ توبه، آيه 125 (ج 8، ص 251)؛ احزاب، آيه 33 (ج 17، صفحات 316، 320)

[2]. طارق، آيه 11 (ج 26، ص 385)