انسان‌ها هستند كه با زلزله رستاخيز از درون قبرها به خارج پرتاب مى‌شوند، نظير آنچه در سوره‌ «انشقاق» آيه 4 آمده است: «وَ أَلْقَتْ مَا فِيْها وَ تَخَلَّتْ».

و بعضى گفته‌اند: گنج‌هاى درون خود را بيرون مى‌ريزد، و مايه حسرت دنياپرستان بى خبر مى‌گردد.

اين احتمال نيز وجود دارد كه منظور بيرون فرستادن مواد سنگين و مذاب درون زمين است، كه معمولًا كمى از آن به هنگام آتشفشان‌ها و زلزله‌ها بيرون مى‌ريزد، در پايان جهان، آنچه در درون زمين است، به دنبال آن زلزله عظيم به بيرون پرتاب مى‌شود.

تفسير اول مناسب‌تر به نظر مى‌رسد، هر چند جمع ميان اين تفاسير نيز بعيد نيست.

و نيز گفته شده‌ «أثقال» جمع‌ «ثقل» (بر وزن فكر) به معناى‌ «بار» است. و بعضى آن را جمع‌ «ثقل» (بر وزن عمل) به معناى وسائل خانه يا وسائل مسافر دانسته‌اند؛ ولى معناى اول مناسب‌تر به نظر مى‌رسد. [1]

[أَثْل:]

«أُكُلٍ خَمْطٍ وَ أَثْلٍ»

«أَثْل» از مادّه‌ «اثل» (بر وزن اصل) به معناى درخت‌ «شوره گز» است. [2]

[إِثْم:]

«قُلْ فِيْهِمآ إِثْمٌ كَبِيرٌ»

«اثْم» از مادّه‌ «اثم» به گفته‌ «معجم مقاييس اللغة» در اصل، به معناى كُندى و عقب افتادن است؛ و از آنجا كه گناه، انسان را از رسيدن به خيرات، عقب مى‌اندازد، اين واژه بر آن اطلاق شده است. به هر حال، «اثم» به هر كار و هر چيزى گفته مى‌شود كه حالتى در روح و عقل به وجود مى‌آورد، و انسان را از رسيدن به نيكى‌ها و كمالات باز مى‌دارد.

و به معناى هر گونه كارى است كه زيانبخش باشد و موجب انحطاط مقام انسان گردد، و او را از رسيدن به ثواب و پاداش نيك باز دارد؛ بنابراين هر نوع گناهى در مفهوم وسيع‌ «اثم» داخل است.

ولى بعضى از مفسران، «إِثْم» را در اينجا تنها به معناى‌ «شراب» گرفته‌اند و شامل گناهانى مى‌شود كه جنبه فردى دارد (مانند شرب خمر). [3]

[أَثِيم:]

«كَانَ خَوَّاناً أَثِيماً»

«أَثِيم» به معناى گناهكار است و به عنوان تأكيد براى‌ «خَوَّان» ذكر شده و از مادّه‌ «اثم» (بر وزن اسم) در اصل، به معناى كارى است كه انسان را از كسب ثواب تأخير مى‌اندازد و معمولًا به معناى گناه به كار مى‌رود. بنابراين‌

[1]. زلزله، آيه 2 (ج 27، ص 245)

[2]. سبأ، آيه 16 (ج 18، ص 73)

[3]. بقره، آيه 219 (ج 2، ص 144)؛ اعراف، آيه 33 (ج 6، ص 191)؛ مجادله، آيه 8 (ج 23، 443)