responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : لغات در تفسير نمونه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر    جلد : 1  صفحه : 208

حفظ آن و عدم دسترسى ديگران در آنجا جمع‌آورى مى‌شود، و در اصل از ماده‌ «خَزْن» (بر وزن وزن) به معناى حفظ و نگاهدارى چيزى است؛ بديهى است، كسى اقدام به جمع‌آورى و اندوختن و حفظ چيزى مى‌كند كه قدرتش محدود باشد و نتواند در هر عصر و زمانى آنچه مى‌خواهد فراهم سازد، لذا در موقع توانايى، آنچه لزومش را احساس مى‌كند، براى موقع ضرورت مى‌اندوزد و در خزانه گردآورى مى‌كند. [1]

[خَزَنَة:]

«وَ قالَ لَهُمْ خَزَنَتُها»

«خزنه» جمع‌ «خازن» به معناى «محافظ و نگاهبان» و از مادّه‌ «خزن» (بر وزن جزم) به معناى حفظ كردن چيزى است. [2]

[خِزْى:]

«وَ مِنْ خِزْيِ يَوْمِئِذٍ»

«خِزْى» در لغت به معناى شكستى است كه به انسان وارد مى‌شود، خواه به وسيله خودش باشد يا ديگرى و هر گونه رسوايى و ذلت فوق‌العاده‌اى و فضاحت را شامل مى‌شود؛ زيرا در اصل به معناى دور ساختن است و سپس به معناى «شرمندگى» آمده است (گويى لوط مى‌خواهد بگويد: مرا در برابر اين ميهمان‌ها شرمنده و از آنها دور نسازيد). [3]

[خسران:]

«هُوَ الْخُسْرانُ الْمُبينُ»

«خسران» از مادّه‌ «خسر» (بر وزن عسر)- چنان كه «راغب» در «مفردات» مى‌گويد- در اصل، به معناى «از دست دادن سرمايه و كمبود آن» است كه گاه، به انسان، نسبت داده مى‌شود، و گفته مى‌شود: «فلان كس زيان كرد» و گاه، به خود عمل، نسبت مى‌دهند و مى‌گويند: «تجارتش زيان كرد». از سوى ديگر گاه، «خسران» در مورد سرمايه‌هاى ظاهر به كار مى‌رود مانند مال و مقام دنيوى و گاه، در سرمايه‌هاى معنوى مانند صحت و سلامت و عقل و ايمان و ثواب، و اين، همان چيزى است كه خداوند آن را «خُسْرانٌ مُبِين» نام نهاده است. و هر خسرانى كه خداوند، در قرآن بيان كرده، اشاره به معناى دوم است نه آنچه مربوط به سرمايه‌هاى دنيوى و تجارت‌هاى معمولى است. [4]

[خسف:]

«فَخَسَفْنَا بِهِ وَ بِدارِهِ»

«خسف» به معناى فرو رفتن و پنهان گشتن‌


[1]. انعام، آيه 50 (ج 5، ص 308)؛ حجر، آيه 21 (ج 11، ص 73)؛ طور، آيه 37 (ج 22، ص 466)

[2]. زمر، آيه 71 (ج 19، ص 574)؛ مؤمن، آيه 49 (ج 20، ص 140)

[3]. هود، آيه 66 (ج 9، ص 198)؛ حجر، آيه 69 (ج 11، ص 127)؛ زمر، آيه 26 (ج 19، 458)

[4]. زمر، آيه 15 (ج 19، ص 427)؛ عصر، آيه 2 ج 27، ص 320)

نام کتاب : لغات در تفسير نمونه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر    جلد : 1  صفحه : 208
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست