نام کتاب : لغات در تفسير نمونه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 122
[تَحَرَّوْا رَشَداً:]
«تَحَرَّوْا
رَشَداً»
«تَحَرَّوْا» از مادّه «تحرّى» به معناى قصد كردن چيزى است. تعبير به «تَحَرَّوْا رَشَداً» نشان مىدهد كه
مؤمنان از روى توجه، قصد و تحقيق به سراغ هدايت مىروند، نه چشم بسته و كوركورانه،
و بالاترين پاداش آنها نيز همان نيل به حقيقت است كه در سايه آن به همه نعمتهاى
الهى نائل مىشوند، در حالى كه بدترين بدبختى ستمكاران آن است كه هيزم دوزخند،
يعنى آتش از درون وجودشان زبانه مىكشد! [1]
[تَحَسُّس:]
«فَتَحَسَّسُوا مِن
يُوسُفَ»
«تَحَسُّس» از مادّه «حسّ» به معناى جستجوى چيزى از طريق حسّ است، در اين كه با «تجسّس» چه تفاوتى دارد؟ در ميان مفسران و ارباب لغت
گفتگو است، از «ابن عباس» نقل شده كه «تحسّس» در امور خير است و «تجسّس» در امور
شرّ.
بعضى ديگر گفتهاند: «تحسّس» كوشش براى شنيدن سرگذشت اشخاص و اقوام است، اما
«تجسّس» كوشش براى جستجوى عيبها.
«تَحِلَّة» (مصدر باب تفعيل) به معناى حلال كردن است و يا به تعبير ديگر كارى كه گره قسم
را بگشايد يعنى «كفاره» است. [3]
[تحويل:]
«لِسُنَّتِ اللَّهِ
تَحْويلًا»
«تحويل» آن است كه همان موجود را از نظر «كيفى» يا «كمى» دگرگون سازند. [4]
[تحيّت:]
«وَ إِذا
حُيِّيتُمْ بِتَحِيَّةٍ»
«تحيّت» در لغت، از مادّه «حيات» و به معناى دعا براى حيات ديگرى كردن است، خواه اين دعا به
صورت سَلامٌ عَلَيْك: «خداوند تو را به سلامت دارد» باشد، و يا حَيّاكَ اللَّهُ: «خداوند تو را زنده بدارد»
و يا مانند آن.
ولى معمولًا از اين كلمه هر نوع اظهار محبتى را كه افراد به وسيله سخن، با
يكديگر مىنمايند شامل مىشود كه روشنترين مصداق آن، همان سلام كردن است.