معمول است يعنى ما عين تبعيت براى شما بوديم! [1]

[تُبْلَى:]

«يَوْمَ تُبْلَى السَّرآئِرُ»

«تُبْلَى» از مادّه‌ «بلوى» به معناى آزمايش و امتحان است، و از آنجا كه به هنگام آزمايش حقيقت اشياء ظاهر و آشكار مى‌شود، اين ماده در معناى ظهور و بروز آمده است. [2]

[تبليغ:]

«يُبَلِّغُونَ رِسالاتِ اللَّهِ»

منظور از «تبليغ» در اينجا، همان‌ «ابلاغ» و رسانيدن است، و هنگامى كه ارتباط با «رسالات اللَّه» پيدا كند، مفهومش اين مى‌شود كه، آنچه را خدا به عنوان وحى، به پيامبران تعليم كرده، به مردم تعليم كنند، و از طريق استدلال، انذار، بشارت، موعظه و اندرز در دل‌ها نفوذ دهند. [3]

[تَبُور:]

«تِجارَةً لَّنْ تَبُورَ»

«تَبُور» از مادّه‌ «بوار» به معناى شدت كسادى است، و از آنجا كه شدت كسادى، باعث فساد مى‌شود «بوار» به معناى هلاكت آمده، به اين ترتيب، «تجارت خالى از بوار» تجارتى است كه نه كساد دارد و نه فساد. [4]

[تَبُوءَ:]

«أَنْ تَبُوءَ بِإِثْمي»

«تَبُوءَ» از مادّه‌ «بواء» به معناى بازگشت است. [5]

[تَبَوَّؤُا:]

«وَالَّذينَ تَبَوَّؤُ الدَّارَ»

«تَبَوَّؤُا» از مادّه‌ «بواء» (بر وزن دواء) در اصل، به معناى مساوات اجزاء يك مكان و مسطح بودن آن است، و به تعبير ديگر صاف و مرتب كردن يك مكان را «بواء» مى‌گويند، اين تعبير كنايه لطيفى است از اين معنا كه جمعيت انصار مدينه، قبل از آن كه پيامبر صلى الله عليه و آله و مهاجران وارد اين شهر شوند، زمينه‌هاى هجرت را فراهم كردند، و همان گونه كه تاريخ مى‌گويد، آنها دو بار در «عقبه» (گردنه‌اى نزديك مكّه) مخفيانه با پيامبر خدا صلى الله عليه و آله بيعت كردند، و به صورت مبلغانى به سوى‌ «مدينه» بازگشتند، و حتى يكى از مسلمانان‌ «مكّه» را به نام‌ «مصعب بن عمير» به عنوان مبلّغ همراه خود به‌ «مدينه» بردند تا افكار عمومى را براى هجرت پيامبر صلى الله عليه و آله آماده سازند.

بنابراين، نه تنها خانه‌هاى ظاهرى را آمادّه پذيرايى مهاجران كردند، كه خانه دل و جان و محيط شهر خود را تا آنجا كه مى‌توانستند آماده ساختند. [6]

[1]. مؤمنون، آيه 47 (ج 20، ص 139)

[2]. طارق، آيه 9 (ج 26، ص 382)

[3]. احزاب، آيه 39 (ج 17، ص 355)

[4]. فاطر، آيه 29 (ج 18، ص 271)

[5]. مائده، آيه 29 (ج 4، ص 443)

[6]. حشر، آيه 9 (ج 23، ص 525)