خود انتخاب نكرده بود، و اگر به بانوى اسلام، فاطمه زهرا عليها السلام نيز «بتول» گفته مى‌شود، به خاطر آن است كه او از زنان عصر خود از نظر اعمال، رفتار و معرفت جدا و برتر، و به حالت انقطاع الى اللَّه رسيده بود. به هر حال «تَبَتُّلْ» آن است كه انسان با تمام قلبش متوجّه خدا گردد، از ما سوى اللَّه منقطع شود، و اعمالش را فقط به خاطر او به جا آورد و غرق در اخلاص گردد. [1]

[تبديل:]

«لِسُنَّتِ اللَّهِ تَبْديلًا»

«تبديل» آن است كه چيزى را به كلى عوض كنند، يعنى آن را بردارند و چيز ديگرى جانشين آن نمايند. [2]

[تَبْذِير:]

«وَ لا تُبَذِّرْ تَبْذيراً»

«تَبْذِير» در اصل از مادّه‌ «بذر» به معناى پاشيدن دانه مى‌آيد، منتها اين كلمه، مخصوص مواردى است كه، انسان اموال خود را به صورت غير منطقى و فساد، مصرف مى‌كند، و معادل آن در فارسى امروز، «ريخت و پاش» است. و به تعبير ديگر، «تبذير» آن است كه مال در غير موردش مصرف شود، هر چند كم باشد، و اگر در موردش صرف شود، تبذير نيست، هر چند زياد باشد. [3]

[تَبَرَّج:]

«لاتَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ»

«تَبَرَّج» به معناى آشكار ساختن زينت در برابر مردم است، و از مادّه «برج» گرفته شده كه در برابر ديدگان همه ظاهر است. [4]

[تُبْسَلَ:]

«أَنْ تُبْسَلَ نَفْسٌ»

«تُبْسَلَ» در اصل، از مادّه‌ «بَسْل» (بر وزن نسل) به معناى نگاهدارى و منع كردن از چيزى با قهر و غلبه است و به همين جهت به وادار كردن كسى به تسليم، «ابسال» گفته مى‌شود.

و نيز به همين مناسبت به مجازات و يا گروگان گرفتن نيز اطلاق مى‌گردد، و «جَيْشٌ باسِلٌ» به معناى «لشكر شجاع» نيز به همين تناسب است؛ زيرا ديگران را با قهر و غلبه وادار به تسليم مى‌كند، در سوره‌ «انعام» نيز، به معناى تسليم شخص و گرفتارى او در چنگال اعمال بد خويش آمده است. [5]

[تَبَعاً:]

«إِنَّا كُنَّا لَكُمْ تَبَعاً»

«تَبَعاً» جمع‌ «تابع» است، و بعضى احتمال داده‌اند «مصدر» باشد و اطلاق مصدر بر اشخاصى كه موصوف به صفتى هستند،

[1]. مزمّل، آيه 8 (ج 25، ص 183)

[2]. فاطر، آيه 43 (ج 18، ص 316)

[3]. اسراء، آيه 26 (ج 12، ص 104)

[4]. احزاب، آيه 33 (ج 17، ص 313)

[5]. انعام، آيه 70 (ج 5، ص 365)