[بُعْثِرَ:]

«وَ إِذَا الْقُبُورُ بُعْثِرَتْ»

«بُعْثِرَ» از مادّه‌ «بعثرة» (بر وزن منقبة) در اصل، به معناى زير و رو كردن و بيرون آوردن و استخراج نمودن است؛ و از آنجا كه به هنگام احياى مردگان، قبرها زير و رو مى‌شود و آنچه در درون آنها است ظاهر مى‌گردد، اين تعبير در سوره‌ «عاديات» در مورد رستاخيز به كار رفته است.

«راغب» در «مفردات» بعيد نمى‌شمرد كه اين واژه مركب از دو واژه «بعث» و «اثيرت» بوده باشد؛ و لذا معناى هر دو را در خود جمع كرده و در نتيجه به معناى زير و رو و پراكنده شدن آمده است (نظير «بسمله» كه از «بسم» و «اللّه» گرفته شده). [1]

[بعل:]

«أَ تَدْعُونَ بَعْلًا»

بعضى‌ «بعل» را نام آن بت مخصوص دانسته‌اند. ولى بعضى‌ «بعل» را اسم بت معينى ندانسته، بلكه به معناى مطلق بت گرفته‌اند؛ و بعضى ديگر، آن را به معناى «ربّ و معبود» مى‌دانند. «راغب» در «مفردات» مى‌گويد: «بعل» در اصل، به معناى شوهر است؛ اما «عرب» معبودهايى را كه به وسيله آن به خدا تقرب مى‌جستند «بعل» مى‌ناميد. [2]

[بُعُولَة:]

«وَ بُعُولَتُهُنَّ أَحَقُّ»

«بُعُولَة» جمع‌ «بَعْل» (بر وزن نعل) به معناى شوهر است؛ و بعضى گفته‌اند به زن و شوهر هر دو اطلاق مى‌شود و گاه گفته شده كه از اين واژه، نوعى معناى برترى فهميده مى‌شود. [3]

[بَغْتَةً:]

«جاءَتْهُمُ السَّاعَةُ بَغْتَةً»

«بَغْتَةً» از مادّه‌ «بغت» (بر وزن وقت) به معناى برخورد ناگهانى و غير منتظره چيزى است؛ و در اينجا به معناى اين است كه به طور ناگهانى و جهش‌آسا كه هيچ كس جز خدا، وقت آن را نمى‌داند، واقع مى‌شود. [4]

[بَغْضاء:]

«الْعَداوَةَ وَ الْبَغْضآءَ»

«بَغْضاء» از مادّه‌ «بغض» به معناى تنفّر از چيزى است و ممكن است فرق ميان دو كلمه (بغض و عداوت) اين باشد كه «بغض» بيشتر جنبه «قلبى» دارد و «عداوت» جنبه «عملى» ويالااقل اعم از عملى وقلبى است. [5]

[بَغْى:]

«وَ الْبَغْيَ بِغَيْرِ الْحَقِّ»

«بَغْى» به معناى كوشش و تلاش براى به‌

[1]. انفطار، آيه 4 (ج 26، ص 222)؛ عاديات، آيه 9 (ج 27، ص 274)

[2]. صافات، آيه 125 (ج 19، ص 157)

[3]. بقره، آيه 228 (ج 2، ص 188)

[4]. انعام، آيه 31 (ج 5، ص 259)؛ عنكبوت، آيه 53 (ج 16، ص 339)

[5]. مائده، آيه 14 (ج 4، ص 407)