«في‌ بِضْعِ سِنينَ»

مفهوم‌ «بِضْع» حداقل «سه»، و حداكثر آن «نُه» مى‌باشد. در مورد معناى «بِضْع» احتمالات ديگرى نيز ذكر شده است؛ از جمله اين كه حداقل آن سه و حداكثر آن ده، يا حداقل آن، يك و حداكثر نُه، يا حداقل، شش و حداكثر نُه، ولى آنچه گفتيم مشهورتر است. [1]

[بَطائِن:]

«بَطائِنُها مِنْ إِسْتَبْرَقٍ»

«بَطائِن» جمع‌ «بطانه» به معناى آستر است. [2]

[بِطانَة:]

«لا تَتَّخِذُوا بِطانَةً»

«بِطانَة» در لغت، به معناى لباس زيرين است؛ و مقابل آن «ظهارة» به معناى لباس روئين مى‌باشد. و در اينجا كنايه از «محرم اسرار» است. [3]

[بَطِرَتْ:]

«مِنْ قَرْيَةٍ بَطِرَتْ»

«بَطِرَتْ» از مادّه‌ «بطر» (بر وزن بشر) به معنىِ طغيان و غرور، بر اثر فزونى نعمت است. [4]

[بَطْش:]

«أَشَدَّ مِنْهُمْ بَطْشاً»

«بَطْش» (بر وزن فرش) چنان كه «راغب» در «مفردات» مى‌گويد: به معناى «گرفتن چيزى است با قدرت» و در اينجا با كلمه «اشَدّ» نيز همراه شده كه نشانه قدرت و نيروى بيشترى است؛ و گاه به معناى جنگ و ستيز آمده است، و از آنجا كه هنگام مجازات، قبلًا مجرم را با قدرت مى‌گيرند، اين كلمه به معناى مجازات نيز آمده است. [5]

[بِظُلْمٍ:]

«مُهْلِكَ الْقُرى‌ بِظُلْمٍ»

«بِظُلْمٍ» مى‌تواند به اين معنا باشد كه خدا كسى را به خاطر ستم‌هايش، و در حال غفلت، پيش از فرستادن پيامبران مجازات نمى‌كند.

و مى‌تواند به اين معنا باشد كه خدا افراد غافل را از روى ظلم و ستم كيفر نمى‌دهد؛ زيرا كيفر دادن آنها در اين حال، ظلم و ستم است و خداوند برتر از اين است كه درباره كسى ستم كند. [6]

[بعث:]

«ثُمَّ يَبْعَثُكُمْ فيهِ»

«بعث» در سوره‌ «انعام» به معناى برانگيختن از خواب و بيدار كردن است. [7]

[1]. روم، آيه 4 (ج 16، ص 382)

[2]. رحمن، آيه 54 (ج 23، ص 177)

[3]. آل عمران، آيه 118 (ج 3، ص 91)

[4]. قصص، آيه 58 (ج 16، ص 141)

[5]. زخرف، آيه 8 (ج 21، ص 24)؛ ق، آيه 36 (ج 22، ص 291)؛ قمر، آيه 36 (ج 23، ص 72)؛ بروج، آيه 12 (ج 26، ص 359)

[6]. انعام، آيه 131 (ج 5، ص 548)

[7]. انعام، آيه 60 (ج 5، ص 339)