موسى: نام يكى از انبياى بزرگ و غير منصرف، كه عجمى و علم است.

فرعون: اين كلمه نيز غير منصرف است، زيرا علم و عجمى است.

(إِلَّا الْحَقَ‌): مفعول «اقول»( إِنْ كُنْتَ جِئْتَ بِآيَةٍ): ابو العباس مبرد گويد: حرف شرط در اينجا ماضى را به مضارع نقل نميدهد، زيرا «كان» ام الافعال و قوى است. اما سراج ميگويد:

نقل ميدهد.

(فَأْتِ بِها): جواب شرط.

(فَإِذا هِيَ ثُعْبانٌ مُبِينٌ‌): «اذا» ظرف مفاجاة است.

مقصود

بدنبال داستان انبياى پيشين، اكنون بنقل داستان موسى پرداخته، ميفرمايد:

(ثُمَّ بَعَثْنا مِنْ بَعْدِهِمْ مُوسى‌ بِآياتِنا إِلى‌ فِرْعَوْنَ وَ مَلَائِهِ‌): پس از پيامبران و امتهايى كه داستان ايشان گذشت، موسى را با دلايل و براهين روشن خودمان بسوى فرعون و اشراف قومش فرستاديم.

(فَظَلَمُوا بِها): حسن و جبائى گويند: يعنى آيات را منكر شدند و بخود ستم كردند. برخى گويند: يعنى كفر را بجاى ايمان گذاشتند و مطالب را واژگون كردند، زيرا ظلم اين است كه چيزى را در مورد خود بكار نبرند.

(فَانْظُرْ كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الْمُفْسِدِينَ‌): ببين سر انجام كار كسانى كه فساد كردند، چگونه است و چطور هلاك شدند؟

(وَ قالَ مُوسى‌ يا فِرْعَوْنُ إِنِّي رَسُولٌ مِنْ رَبِّ الْعالَمِينَ‌): موسى گفت: اى فرعون، من از جانب پروردگار جهانيان بسوى تو و قومت فرستاده شده‌ام. وهب گويد: نام فرعون وليد بن مصعب بود و اين همان فرعونى است كه حضرت يوسف با او روبروى بود.

از روزى كه يوسف داخل مصر شد، تا روزى كه موسى برنامه خود را آغاز كرد، چهار صد سال طول كشيد.

(حَقِيقٌ عَلى‌ أَنْ لا أَقُولَ عَلَى اللَّهِ إِلَّا الْحَقَ‌): زجاج گويد: يعنى سزاوار است‌