بيان آيه 124

قرائت‌

ابن كثير و حفص «رسالته» و ديگران «رسالاته» خوانده‌اند. وجه قرائت اول اين است كه هم بر كم دلالت دارد، هم بر بسيار. زيرا مصدر است. وجه قرائت دوم اين است كه رسالت خداوند تكرار شده است.

لغت‌

اجرام: اقدام بر كار زشت و قطع چيزى كه بايد وصل شود. به گناه نيز جرم و جريمه گفته ميشود.

صغار: خوارى و مذلتى كه موجب كوچكى انسان شود.

اعراب‌

(أَعْلَمُ حَيْثُ يَجْعَلُ‌): «حيث» يا ظرف است يا ظرف نيست. اگر ظرف است «اعلم» در آن عمل نمى‌كند، زيرا در اين صورت، يعنى: در اين موضع خدا داناتر است و اين صحيح نيست. بنا بر اين ظرف بودن «حيث» مشكل است و بايد اسم باشد و حكم مفعول به را دارد. در اين صورت يعنى: خداوند بمواضع رسالات خود داناتر است و حرف جر از «حيث» حذف شده است. مثل‌(أَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبِيلِهِ) در ادبيات عرب، گاهى كلمه «حيث» بمعناى اسم بكار رفته است. مثل:

در اين شعر، «حيث» در محل نصب و اسم «كان» است و نمى‌تواند ظرف باشد.

يعنى: گويا جايى كه كمربند را مى‌بندى دو تپه طولانى و انباشته رمل است كه بر دو تپه رمل ديگر فرو آمده‌اند.

(صَغارٌ عِنْدَ اللَّهِ‌) زجاج گويد «عند» متصل است به «سيصيب». ممكن است‌