مقصود

اكنون خداوند حال كفارى كه آيات را درخواست ميكردند، بيان كرده، مى‌فرمايد:

(وَ أَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَيْمانِهِمْ لَئِنْ جاءَتْهُمْ آيَةٌ لَيُؤْمِنُنَّ بِها): آنها از روى جد و جهد، سوگند ياد كردند كه اگر يكى از آيات و معجزاتى كه درخواست كرده‌اند، نازل شود، ايمان خواهند آورد و بوعده خود وفا خواهند كرد.

(قُلْ إِنَّمَا الْآياتُ عِنْدَ اللَّهِ‌): بآنها بگو: آيات و معجزات بدست خدا هستند.

او قادر است كه اگر بصلاح شما باشد، آنها را نازل كند.

(وَ ما يُشْعِرُكُمْ أَنَّها إِذا جاءَتْ لا يُؤْمِنُونَ‌): مجاهد و ابن زيد گويند: خطاب به مشركين است. فراء و ديگران گويند: خطاب به مؤمنين است، زيرا گمان ميكردند كه اگر معجزه‌اى انجام گيرد، ايمان خواهند آورد، از اينرو فرمود: شما چه ميدانيد كه اگر معجزات نازل شوند، آنها ايمان خواهند آورد؟

(وَ نُقَلِّبُ أَفْئِدَتَهُمْ وَ أَبْصارَهُمْ كَما لَمْ يُؤْمِنُوا بِهِ أَوَّلَ مَرَّةٍ): در اينجا خداوند اعلام مى‌كند كه به كيفر كردارشان دلها و ديدگان آنها را قلب مى‌كند. در اينكه چگونه قلب مى‌كند، دو قول است: 1- منظور اين است كه در جهنم بر شعله آتش و حرارت سنگريزه‌ها دلها و ديدگان آنها را قلب مى‌كنند و همانطورى كه در دنيا ايمان نياوردند در آنجا هم ايمان نمى‌آورند. اين قول از جبائى است. وى گويد: در اينجا خداوند بين صفت دنيا و آخرت ايشان جمع كرده است. چنان كه مى‌فرمايد:(وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ خاشِعَةٌ) يعنى صورتها در آخرت ترسانند(عامِلَةٌ ناصِبَةٌ) (غاشيه 2 و 3) يعنى در دنيا عمل كرده و رنج برده‌اند.

2- مقصود اين است كه دلها و ديدگان آنها را با حيرتى كه موجب اندوه و پريشانى آنها ميشود، قلب مى‌كنيم. طبق اين قول جمله‌(كَما لَمْ يُؤْمِنُوا بِهِ أَوَّلَ مَرَّةٍ) گفته‌اند: متصل به سابق است. يعنى: آنها بخدا سوگند خوردند كه به آيات ايمان مى‌آورند. خداوند متعال دلها و ديده‌هاى آنها را قلب كرد و دانست كه در اين دلها و