شده است.

2- امر اول مطلق بود. از اينرو امر دوم دلالت مى‌كند كه آن امر مقيد بمورد خاص است و شامل همه موارد نميشود[1]( وَ احْذَرْهُمْ أَنْ يَفْتِنُوكَ عَنْ بَعْضِ ما أَنْزَلَ اللَّهُ إِلَيْكَ‌): گويند: در اينباره دو قول است:

1- يعنى: از آنها بپرهيز كه ترا از راه قرآن گمراه كنند و بسوى احكام هوا پسندانه خود، بكشانند. اين كار را از اين راه انجام مى‌دهند كه ترا بمسلمانى خود اميدوار سازند. اين قول از ابن عباس است.

2- يعنى: به پرهيز از آنها كه ترا بوسيله مطالب دروغى كه بتورات مى‌بندند، گمراه سازند. زيرا حكم تورات نه اين است كه آنها مى‌گويند: و من حكم آن را براى تو بيان كردم. اين قول از ابن زيد است.

اين آيه دلالت دارد بر اينكه: بايد از بدعتگذاران و گمراهان و هوى پرستان دورى و از آميزش با آنها خوددارى كرد.

(فَإِنْ تَوَلَّوْا فَاعْلَمْ أَنَّما يُرِيدُ اللَّهُ أَنْ يُصِيبَهُمْ بِبَعْضِ ذُنُوبِهِمْ‌): در اينباره نيز گفته‌اند: اقوالى است:

1- يعنى: اگر آنها اعراض كنند، بدان اى محمد، كه خداوند مى‌خواهد آنان را بپاره‌اى از جرمهايشان كيفر دهد. البته مقصود، همه جرمهاى آنهاست. چنان كه گاهى كل مى‌گويند و مقصود بعض است. اين قول از جبايى است.

2- اينكه بعضى از گناهان را ذكر مى‌كند، بمنظور تشديد كيفر است. مقصود

[1]- استاد علامه طباطبايى ذيل اين آيه ميفرمايد:

صدر اين آيه با آنچه در آيه سابق آمده بوده، اتحاد دارد. نتيجه‌اى كه از آنها در دو آيه گرفته شده، مختلف است. معلوم است كه تكرار، بمنظور همين فايده است.

آيه اول، امر مى‌كند كه پيامبر به فرمان خدا حكم و از پيروى هواهاى ايشان خود دارى كند.

زيرا شريعت اسلام، براى پيامبر و امت اوست. بنا بر اين واجب است كه بسوى خيرات آن بر يكديگر سبقت بگيرند. اين آيه هم همان امر را تكرار مى‌كند، سپس مى‌گويد: اگر اهل كتاب از قرآن كريم روى گردانى مى‌كنند، اين خود كشف مى‌كند از اينكه بر اثر گناه و تبهكارى، خداوند آنها را گمراه كرده است.( الميزان ج 5 ص 384، 385)