بيان آيه 49- 50

قرائت‌

يبغون: ابن عامر به تاء و ديگران به ياء خوانده‌اند. قرائت ياء به صيغه غايب است به خاطر اينكه «ان كثيرا من الناس لفاسقون» غايب است و قرائت تاء به صيغه مخاطب است به تقدير: «قل لهم يا محمدا فحكم الجاهلية تبغون»

اعراب‌

(أَنِ احْكُمْ‌): در محل نصب و عطف بر «الكتاب» به تقدير: «و انزلنا اليك الكتاب و ان احكم بينهم بما انزل اللَّه» ممكن است در محل رفع باشد به تقدير: «و من الواجب ان احكم بينهم بما انزل اللَّه» فعل امر مى‌تواند صله «ان» واقع شود ولى نمى‌تواند صله «الذى» واقع شود، زيرا «ان» حرف و با ما بعد خود بمنزله يك كلمه است، لكن «الذى» اسم ناقص و صله آن بمنزله صفت آن و محتاج ضميرى است كه به آن باز گردد.

(فَحُكْمَ الْجاهِلِيَّةِ): مفعول به براى «يبغون».

حكماً: تميز نسبت.

مقصود

(وَ أَنِ احْكُمْ بَيْنَهُمْ بِما أَنْزَلَ اللَّهُ وَ لا تَتَّبِعْ أَهْواءَهُمْ‌): بار ديگر پيامبر گرامى را مامور مى‌كند كه در ميان اهل كتاب بر طبق فرمان خدا حكم كند و از هواهاى آنها پيروى نكند.

اين تكرار داراى دو فايده است:

1- آنها دو بار از پيامبر خدا نظر خواستند: يكى درباره زناى محصنه، ديگرى درباره قصاص قتل. خداوند هم دو بار به پيامبر دستور داد كه در ميان آنها بفرمان خدا حكم كند. اين وجه از جبايى و جماعتى از مفسران است. از امام باقر ع نيز روايت‌