نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 7 صفحه : 198
نهى كرده و اعلام مىدارد كه: جهتى ندارد كه
شما از چيزهايى سؤال كنيد كه خداوند از آنها عفو كرده است. بسا اگر جواب آن ظاهر
شود، باعث سرافكندگى سؤال كننده شود.
على ع نيز به همين معنى اشاره كرده، مىفرمايد:
- خداوند، واجباتى را براى شما معين كرده است، آنها را تضييع نكنيد و
شما را از چيزهايى نهى كرده، هتك حرمت نكنيد و از چيزهايى ساكت شده است كه سكوت او
از روى فراموشى نيست، خود را بزحمت ميفكنيد.
مجاهد گويد: هر گاه از ابن عباس سؤالى ميكردند كه درباره آن دستورى
نرسيده بود، مىگفت: اين از چيزهايى است كه عفو شده، سپس همين آيه را تلاوت
مىكرد.
(وَ إِنْ تَسْئَلُوا عَنْها حِينَ يُنَزَّلُ الْقُرْآنُ تُبْدَ
لَكُمْ): و اگر خيلى اصرار داشته باشيد و هنگام نزول قرآن سؤال خود را دنبال
كنيد، جواب آن براى شما ظاهر خواهد شد.
به شرطى كه مقصود شما ناراحت كردن پيامبر گرامى اسلام نباشد. برخى
گفتهاند:
- يعنى: اگر در هنگام نزول قرآن از چيزهايى سؤال كنيد كه در دين مورد
احتياج شما باشد، براى شما آشكار خواهد شد. اين اشيا، غير از اشياى اولى است.
لكن گفته است: اگر از آن اشيا كه سابقاً ذكر شد، سؤال كنيد.
برخى گفتهاند:
- ضمير به همان اشياى اول بر مىگردد و مقصود اين است كه اگر در موقع
نزول فرشته وحى، از آن اشيا سؤال كنيد، جواب آن براى شما روشن خواهد شد، بنا بر
اين بهتر است كه سؤال نكنيد.
(عَفَا اللَّهُ عَنْها): خداوند از سؤالات شما كه
موجب آزردگى خاطر پيامبر مىشد، عفو كرده است.
(وَ اللَّهُ غَفُورٌ حَلِيمٌ):
خداوند آمرزنده و داراى حلم است و ديگر تكرار نكنيد. اين معنى از ابن عباس است بنا
بروايت عطا.
بنا بر اين كه جمله(عَفَا اللَّهُ عَنْها) صفت براى «اشياء» باشد، معناى آيه، چنين
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 7 صفحه : 198