نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 7 صفحه : 17
بيان آيه 33- 34
لغت
نفى: اصل معناى اين كلمه، هلاك كردن و اعدام است. نفايه، نابود كردن
خوراكيهاى متعفن. به معناى طرد و تبعيد نيز بكار ميرود. شاعر گويد:
ينفون من طرق الكرام كما
ينفى المطارق مايلى القرد
يعنى: آنان از راه بزرگان طرد ميشوند، هم چنان كه چوب پنبه زنان ذرات
پشم و پنبه را دور ميكند.
خزى: فضيحت و رسوايى «خزى يخزى خزياً» يعنى افتضاح شد. لبيد گويد:
«و
اخزها بالبر للَّه الاجل»
يعنى نفس را بنيكى براى خداوند بزرگ خوار گردان.
اعراب
فساداً: مصدر كه بجاى حال بكار رفته، يعنى «مفسدين»( أَنْ يُقَتَّلُوا): محلا مرفوع و خبر است براى
«جزاء»( الَّذِينَ تابُوا): ممكن است مرفوع و مبتدا و
خبر آن «فاعملوا» و ممكن است منصوب و مستثناى از «يقتلوا» باشد.
شأن نزول
در سبب نزول اين آيه، اختلاف است. ابن عباس و ضحاك گويند: درباره
كسانى نازل شده است كه با پيامبر خدا پيمان بسته بودند و پيمان خود را شكستند و در
روى زمين فساد كردند. حسن و عكرمه گويند: درباره اهل شرك نازل شده است. قتاده و
سعيد بن جبير و سدى گويند: درباره عرينيان نازل شد. اينان بمدينه آمده، مسلمان
شدند. لكن آب و هواى مدينه با آنها سازگار نبود و رنگ آنها زرد شد. پيامبر به آنها
دستور داد كه بروند از شير و بول شتران بنوشند تا بهبود يابند. پس از آنكه از
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 7 صفحه : 17