يعنى: بستن سوگند، بستن عهد، بستن ريسمان.

تحرير: آزاد كردن بنده (از حريت). فرزدق گويد:

يعنى: اى بنى غدانه، من شما را آزاد كردم و به عطيه بن جعال بخشيدم.

شأن نزول‌

گويند: هنگامى كه آيه‌(لا تُحَرِّمُوا طَيِّباتِ ما أَحَلَّ اللَّهُ لَكُمْ) نازل شد، گفتند: يا رسول اللَّه، با سوگندها چكار كنيم؟ خداوند اين آيه را نازل كرد.

ابن زيد گويد: آيه در باره عبد اللَّه بن رواحه نازل شد. او مهمان داشت و همسرش غذا را دير حاضر كرد. از اينرو سوگند ياد كرد كه غذا نخورد، همسرش نيز سوگند ياد كرد كه اگر شوهرش نخورد، غذا نخورد. مهمان نيز سوگند ياد كرد:

كه: اگر آنها نخورند، او هم نخورد و عبد اللَّه غذا خورد و آنها نيز غذا خوردند.

سپس جريان را به اطلاع پيامبر رسانيد و خداوند اين آيه را نازل كرد.

مقصود

(لا يُؤاخِذُكُمُ اللَّهُ بِاللَّغْوِ فِي أَيْمانِكُمْ‌): در سوره بقره در باره قسم لغو و حكم آن بحث شد. به نظر بيشتر مفسران و فقها چنين سوگندى كفاره ندارد تنها از ابراهيم نخعى نقل كرده‌اند كه او كفاره را لازم مى‌دانست.

(وَ لكِنْ يُؤاخِذُكُمْ بِما عَقَّدْتُمُ الْأَيْمانَ‌): اگر «ما» موصوله باشد يعنى «بالذى عقدتم» و اگر مصدريه باشد، يعنى «بعقدكم» يا «بتعقيدكم» يا «بمعاقدتكم» عطا گويد: مقصود اين است كه: چيزى را نيت و بر آن سوگند ياد كنند. مجاهد گويد:

مقصود تصميم گرفتن است.

(فَكَفَّارَتُهُ إِطْعامُ عَشَرَةِ مَساكِينَ‌): كفاره مخالفت قسم، اطعام ده نفر مستمند است.

در اينجا ذكرى از مخالفت سوگند نشده است زيرا از كلام معلوم است و از طرفى باجماع امت، كفاره قسم هنگامى واجب است كه: مخالفت قسم بشود.

درباره مقدارى كه بايد به مستمندان داد، اختلاف است. شافعى گويد: