نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 6 صفحه : 7
خارج گرديد»(
فَأُولئِكَ مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ): مسكن آنان جهنم مىباشد.
(وَ ساءَتْ مَصِيراً): و جهنم براى كسانى كه در
آن منزل گزيدهاند، بد جايگاهى است. سپس از اين گروه، دستهاى را استثناء مىكند:
(إِلَّا الْمُسْتَضْعَفِينَ مِنَ الرِّجالِ وَ النِّساءِ وَ
الْوِلْدانِ): بجز مردان و كودكان و زنانى كه مشركان آنها را ضعيف ساخته، بواسطه
دشوارى و بلد نبودن راه و نداشتن تدبير نتوانند مهاجرت كنند.
(لا يَسْتَطِيعُونَ حِيلَةً وَ لا يَهْتَدُونَ سَبِيلًا): اينها تدبيرى ندارند و راهى بلد نيستند كه خود را از مكه، خلاص
كنند. مجاهد و قتاده و جماعتى از مفسران گويند: بواسطه اينكه راه را نمىشناسند،
نمىتوانند راه مدينه را پيدا كنند.
(فَأُولئِكَ عَسَى اللَّهُ أَنْ يَعْفُوَ عَنْهُمْ): شايد خداوند از اين گروه در گذرد زيرا فقير و ناتوانند و بر آنها تفضل
كند و بر ترك هجرت، آنها را مؤاخذه نكند زيرا ترك هجرت، براى ايشان اختيارى نبوده
است.
(وَ كانَ اللَّهُ عَفُوًّا): خداوند همواره به
فضل و بزرگى خود، گناهان بندگان را بخشوده و بر معصيتشان، آنها را كيفر نداده است.
(غَفُوراً): خداوند با عفو خود گناهان بندگان را
مىپوشاند.
عكرمه گويد: پيامبر بعد از هر نماز ظهر بدرگاه خداوند نيايش مىكرد و
مىگفت: «خدايا وليد، سلمة بن هشام، عياش بن ابى ربيعه و ديگر مسلمانان ضعيف را از
دست مشركين خلاص گردان»
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 6 صفحه : 7