بيان آيه 164- 165

اعراب‌

و رسلا: نصب اين كلمه، دو وجه دارد: 1- به تقدير فعل «قصصنا» كه با فعل بعد تفسير شده است 2- به تقدير «ارسلنا» زيرا(إِنَّا أَوْحَيْنا إِلَيْكَ) در آيه پيش بر اين معنى دلالت دارد. اين عقيده از زجاج است. فراء گويد: در اصل «انا اوحينا اليك و الى رسل» بوده كه چون «الى» حذف شد، فعل منصوب گرديد( رُسُلًا مُبَشِّرِينَ‌): حال است يا نصب آن به تقدير فعل «اعنى» است.

مقصود

در آيه پيش، عده‌اى از پيامبران عظيم الشان را نام برده، اكنون نيز بطور اجمال بوصف آنها پرداخته. مى‌فرمايد:

(وَ رُسُلًا قَدْ قَصَصْناهُمْ عَلَيْكَ مِنْ قَبْلُ‌): و پيامبرانى ديگر، كه سرگذشت آنان را براى تو بازگو كرده، شأن و امور آنها را بتو شناسانديم.

برخى گويند: قبلا وصف آنان را در خارج از آيات قرآنى، سپس بوسيله آيات قرآنى باو وحى كرد.

برخى نيز گفته‌اند: قبلا سرگذشت آنان را در مكه، طى سوره انعام و سوره‌هاى ديگر كمى براى او شرح داده بود زيرا سوره نساء در مدينه نازل شده است.

(وَ رُسُلًا لَمْ نَقْصُصْهُمْ عَلَيْكَ‌): اين عبارت دلالت دارد بر اينكه: خداوند متعال، پيامبران بسيارى فرستاده كه نام و سرگذشت ايشان در قرآن كريم نيامده و تنها عده‌اى از آنان را بخاطر فضليتشان ياد كرده است.

(وَ كَلَّمَ اللَّهُ مُوسى‌ تَكْلِيماً): خداوند، بدون واسطه، با موسى سخن گفت ولى با ساير پيامبران بواسطه وحى، سخن مى‌گفت. برخى گفته‌اند: ذكر كلمه «تكليم» براى اين‌