مقصود

بعد از آن كه خداوند حكم زنان و مردان را از لحاظ نكاح و ميراث بيان كرد، كيفر آنهايى كه مرتكب حرام شوند شرح مى‌دهد و مى‌فرمايد:

(وَ اللَّاتِي يَأْتِينَ الْفاحِشَةَ مِنْ نِسائِكُمْ‌): زنان آزادى كه مرتكب زنا مى‌شوند.

(فَاسْتَشْهِدُوا عَلَيْهِنَّ أَرْبَعَةً مِنْكُمْ‌): چهار نفر از مسلمانان بر ايشان گواه بگيريد.

اين خطاب، متوجه حاكمان و زمامداران است كه هر گاه خود زناكار، بگناه خود اقرار نكند، وظيفه ايشان است كه چهار شاهد بخواهند تا بر زناى او گواهى دهند.

بقولى اين خطاب، متوجه شوهران است و آنها را موظف مى‌كند كه بر همسران زناكار خود چهار نفر شاهد بگيرند. ابو مسلم گويد: مقصود از فاحشه، در اين آيه اين است كه زنى با زنى براى انجام نوعى از اعمال جنسى كه ميان زنان معمول است، خلوت كند لكن اين قول بر خلاف اجماع و مخالف عقيده تمام مفسران است، چه آنان فاحشه را بزنا تفسير كرده‌اند.

(فَإِنْ شَهِدُوا فَأَمْسِكُوهُنَّ فِي الْبُيُوتِ حَتَّى يَتَوَفَّاهُنَّ الْمَوْتُ‌): اگر چهار شاهد گواهى دادند، آنها را در خانه‌ها حبس كنيد. تا مرگشان فرا رسد. در آغاز اسلام، هر گاه زنى زنا مى‌كرد و چهار گواه، بر زناى او شهادت مى‌دادند، او را در خانه حبس مى‌كردند تا جان مى‌سپرد. سپس اين حكم نسخ شد و دستور داده شد كه اشخاصى را كه مرتكب زناى محصنه مى‌شوند سنگسار كنند و كسانى كه مرتكب زناى غير محصنه مى‌شوند حد بزنند.

(أَوْ يَجْعَلَ اللَّهُ لَهُنَّ سَبِيلًا): يا خداوند براى آنها راهى قرار دهد. گفته‌اند: وقتى آيه،(الزَّانِيَةُ وَ الزَّانِي فَاجْلِدُوا كُلَّ واحِدٍ مِنْهُما مِائَةَ جَلْدَةٍ ...) (سوره نور آيه 2) نازل شد، پيامبر گرامى فرمود: بگيريد از من. بگيريد از من. خداوند راه را براى آنها تعيين كرد، هر گاه دو بكر با يكديگر زنا كنند، هر كدام صد ضربه شلاق بزنيد و هر گاه دو بيوه با هم زنا كنند، آنها را صد ضربه شلاق بزنيد و سنگسار كنيد.

برخى از اصحاب ما گفته‌اند: كسى كه بايد سنگسار شود، نخست او را تازيانه‌