است. ما از شما اطمينان نداريم و ممكن است مكرى باشد. اگر مى‌خواهى با تو پيمان ببنديم، اين دو بت را سجده كن و به آنها ايمان بياور، وى سجده كرد. اين است معناى:

(يُؤْمِنُونَ بِالْجِبْتِ وَ الطَّاغُوتِ). سپس كعب به اهل مكه گفت: سى تن از شما و سى تن از ما سينه‌هاى خود را بديوار كعبه مى‌چسبانيم و با پروردگار خانه پيمان مى‌بنديم كه در راه جنگ با محمد ص كوشش كنيم. پس در اين مورد ابو سفيان به كعب گفت تو كتاب مى‌خوانى و علم دارى و ما امى هستيم و چيزى نمى‌دانيم آيا ما هدايت يافته‌تر و بحق نزديكتريم يا محمد ص؟ كعب گفت: دين خود را بر من عرضه كنيد.

ابو سفيان گفت: ما براى حاجيان، شتران برجسته كوهان، نحر مى‌كنيم و به آنها آب مى‌دهيم و ميهمان را گرامى مى‌داريم و اسير را آزاد مى‌كنيم و صله رحم مى‌كنيم و عمره خانه خدا و طواف بجاى مى‌آوريم و اهل حرم هستيم. محمد از دين پدرانش دست كشيد و قطع رحم كرد و از حرم جدا شد. دين ما قديم و دين او جديد است. كعب گفت:

بخدا شما هدايت يافته‌تر از محمد ص هستيد. از اينرو اين آيه‌ها نازل گرديدند.

مقصود

بنا بر اين، مقصود كعب بن اشرف و جمعى از يهوديان است كه با او بودند، از اينرو خداوند كارهاى قبيح آنها را بيان مى‌كند و بر زشتى‌هاى گذشته آنها زشتى‌هاى ديگرى افزوده، مى‌فرمايد:

(أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ أُوتُوا نَصِيباً مِنَ الْكِتابِ يُؤْمِنُونَ بِالْجِبْتِ وَ الطَّاغُوتِ‌): اينها به جبت و طاغوت كه نام دو بت از بتهاى قريش است ايمان مى‌آورند و كعب بن اشرف براى آنها سجده مى‌كند.

(وَ يَقُولُونَ لِلَّذِينَ كَفَرُوا هؤُلاءِ أَهْدى‌ مِنَ الَّذِينَ آمَنُوا سَبِيلًا): عكرمه و جماعتى از مفسران گويند: آنها به ابو سفيان و يارانش گويند اينها از محمد ص و اصحابش به راه دين نزديكترند. ابن عباس گويد: مقصود حى بن اخطب و كعب بن اشرف و سلام بن ابى الحقيق و ابو رافع در جماعتى از علماى يهود است و جبت، بتها و طاغوت، آنهايى هستند كه به دروغ مطالبى از زبان بتها براى مردم، بيان مى‌كردند.