بيان آيه 51 و 52

لغت‌

جبت: در لغت عرب صرف ندارد و بنا بروايتى از سعيد بن جبير اين كلمه در لغت اهل حبشه بمعنى سحر (يا ساحر) است. ممكن است اين كلمه در زبان عرب و اهل حبشه به يك معنى بوده است. يا اينكه عرب، كلمه را از حبشيان گرفته است.

لعنت: دور ساختن از رحمت خداوند بخاطر معصيت و براى كيفر از اينرو لعنت كردن حيوانات صحيح نيست و همچنين اشخاص ديوانه و كودكان. چه اينها تكليفى ندارند تا بخاطر ترك آن سزاوار لعنت باشند. اگر منظور اين باشد كه اينها را لعن كنند و منظور فقط دورى باشد نه كيفر، عيبى ندارد.

اعراب‌

سبيلا: تميز نسبت اولئك: اسم اشاره جمع، مفرد آن در معنى «ذا» است. چنان كه «نسوة» در معنى جمع «امراه» است در «اولاء» ها براى تنبيه اضافه مى‌شود لكن در «اولئك» ها اضافه نمى‌شود، زيرا حرف كاف، كه براى خطاب است، متضمن تنبيه نيز هست.

شان نزول‌

عكرمه گويد: ابو برزه، در جاهليت سحر مى‌كرد و مردم مسلمان باو مراجعه مى‌كردند و رغبت نشان مى‌دادند، از اين جهت آيه نازل شد. اكثر مفسران گويند: پس از جنگ احد، كعب بن اشرف با هفتاد سوار از يهوديان، بمكه رفت كه با قريش بعنوان مخالفت با پيامبر پيمانى ببندند و عهدى كه ميان ايشان و پيامبر بود زير پا گذارند. كعب بر ابو سفيان وارد و مورد احترام واقع شد و ساير يهوديان بخانه‌هاى قريش رفتند. اهل مكه به ايشان گفتند: شما اهل كتاب هستيد و محمد ص صاحب كتاب‌