نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 5 صفحه : 171
بنا بر اين(يُحَرِّفُونَ الْكَلِمَ) حال است و اگر اين آيه را
مستقل بدانيم معناى آن «من اليهود فريق» خواهد بود.
(يُحَرِّفُونَ الْكَلِمَ عَنْ مَواضِعِهِ):
يهوديان كسانى هستند يا گروهى از آنها كسانى هستند كه كلمات و احكام خدا را جابجا
مىكنند.
مجاهد گويد: منظور از «كلم» تورات است. زيرا آنها صفات پيامبر را كه
در تورات بود كتمان مىكردند.
(وَ يَقُولُونَ سَمِعْنا وَ عَصَيْنا): و
بجاى آن بزبان مىگويند: شنيديم و در دل مىگويند:
مخالفت كرديم. برخى گفتهاند: يعنى گفته ترا شنيديم و امر ترا مخالفت
كرديم.
(وَ اسْمَعْ غَيْرَ مُسْمَعٍ):
ابن عباس و ابن زيد گفتهاند: يعنى يهوديان به پيامبر گرامى مىگويند: بشنو از ما
در حالى كه ناشنوا هستى. چنان كه وقتى كسى را سب كنند، گويند بشنو، خدا ترا ناشنوا
گرداند. حسن و مجاهد گويند: يعنى بشنو كه ما جواب تو ندهيم و از تو قبول نكنيم.
اين مطالب، همه در باره يهوديان اطراف مدينه است كه پيامبر گرامى را سب مىكردند و
با سخنان زشت او را مىآزردند.
(وَ راعِنا): معناى آن در سوره بقره
گذشت. يعنى ما را مراعات كن.
برخى گفتهاند: آنها با اين كلمه به ظاهر تواضع و در واقع سب پيامبر
مىكردند.
يا اينكه اين كلمه را از روى مسخره و استهزا مىگفتند. يا اينكه اين
جمله را از روى جسارت و گستاخى ادا مىكردند، چنان كه به كسى گفته شود: سخن ما را
گوش كن و بفهم.[1]( لَيًّا بِأَلْسِنَتِهِمْ): زبانهاى خود را
حركت مىدادند و معناى الفاظ را بچيزهاى مكروه منحرف مىساختند.
[1]- برخى معتقدند كه آنها در موقع گفتن« راعنا» زبان را
مىپيچيدند و لحن آن را طورى تغيير مىدادند كه« راعينا»، تلفظ مىشد يعنى: اى
چوپان ما- و اين جسارت و گستاخى بوده.
چنان كه هر گاه پيامبر را سلام مىدادند مىگفتند:« سام عليك»
يعنى: مرگ بر تو. پيامبر نيز با بردبارى و خونسردى به آنها جواب مىداد:« سام
عليك».
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 5 صفحه : 171