بيان آيه 160

تفسير:

چون خداوند پيغمبر اكرم 6 را امر بتوكل فرمود اينك معناى وجوب توكل بر خدا را بيان ميدارد.

(إِنْ يَنْصُرْكُمُ اللَّهُ‌)- اگر خداوند شما را بر مبارزه دهندگان عليه شما يارى كند( فَلا غالِبَ لَكُمْ‌)- هيچكس قدرت بر پيروزى شما را نخواهد داشت اگر چه عدد دشمنان و مبارزان زياد و جمعيت شما اندك باشد.

(وَ إِنْ يَخْذُلْكُمْ‌)- يعنى اگر يارى خود را از شما باز گيرد و شما را در برابر دشمن بحال خود گزارد بواسطه گناهانى كه كرده‌ايد.

(فَمَنْ ذَا الَّذِي يَنْصُرُكُمْ مِنْ بَعْدِهِ‌): مرجع ضميرها (بعده) اللَّه است با حذف مضاف آن (يعنى بعد خذلان اللَّه) يعنى پس از خذلان خدا ديگر ياورى نخواهيد داشت بنا بر اين معنى (من) نفى است بصورت استفهام باين معنى كه (كيست ياور شما؟) يعنى هيچكس نخواهد بود و اينكه حرف استفهام معنى نفى را در بردارد براى اينست كه جواب آن منفى است و با ذكر آن از ذكر جواب بى‌نياز شده‌ايم و اين كار براى اقرار گرفتن از مخاطب بليغ‌تر است.

(وَ عَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ‌): مؤمنان بايد بخدا توكل كنند. آيه متضمن ترغيب مؤمنين است بر طاعت خدا كه به اين وسيله استحقاق نصرت الهى را پيدا ميكنند.

و نيز متضمن تحذير و دور داشتن از معصيت خداوند است كه آنها را مستحق خذلان مى- گرداند و نيز توكل بر خدا را واجب مينمايد كه توكل مانع ميشود از اينكه خداوند آنها را بخودشان واگذارد تا در نتيجه هلاك شوند.

ابو على جبايى گويد: در آيه دلالتى است كه اگر كسى مغلوب دشمنان خدا شد