آدمست) يعنى مثل آدم است در اينكه او را بى پدر خلق كرديم چنان كه آدم را بى پدر آفريديم پس خلقت عيسى عجيب‌تر از خلقت آدم نيست پس چگونه آفرينش و بندگى و بشريت او را انكار كردند و آفرينش و بشر بودن آدم را اقرار نمودند.

(خَلَقَهُ‌): (يعنى ايجاد كردم آدم را).

(مِنْ تُرابٍ‌): (از خاك) يعنى آدم را از خاك و عيسى را از باد آفريد و كسى را قبل از او از باد نيافريد چنان كه قبل از آدم كسى را از خاك نيافريد.

(ثُمَّ قالَ لَهُ‌): (سپس گفت بآدم و يا بعيسى).

(كُنْ‌): (باش زنده و انسان كامل).

(فَيَكُونُ‌): (يعنى بى فاصله همانطورى كه خدا اراده كرد شد) و تفسير اين كلمه بتفصيل در سوره بقره گذشت. در اين آيه دليل است كه استدلال و تفكر استدلالى صحيح است زيرا خداوند در رد بر نصارى و همچنين براى جواز خلق عيسى از غير راه پدر، بآفرينش آدم بدون پدر و مادر دليل آورده و استدلال كرده.

(الْحَقُّ مِنْ رَبِّكَ‌): (يعنى اين همانا حق و از طرف خداست) و نسبت بخود داده براى تأكيد و براى بيان دليل و علت. يعنى اين حق است بدليل اينكه از جانب حق است.

(فَلا تَكُنْ‌) (پس نباش) اى شنونده.

(مِنَ الْمُمْتَرِينَ‌): (از دو دلان) تفسير اين كلام در سوره بقره گذشت.

(فَمَنْ حَاجَّكَ‌) (آن كس كه با تو مخاصمه و مجادله كرد) اى محمد 6.

(فِيهِ‌): (در قضيه عيسى):

(مِنْ بَعْدِ ما جاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ‌) (پس از علم و برهان واضح كه بر تو آمد) بر اينكه عيسى بنده و رسول است (از قتاده) و گفته‌اند معنى اينست اگر با تو در مطلب حق مخاصمه نمودند «و ضمير فيه بر ميگردد به الحق من ربك».

(فَقُلْ‌): (پس بگو) اى محمد( تَعالَوْا) (بيائيد) بسوى دليل ديگرى كه مخاصمه را بخوبى قطع و فصل ميكند و حق را روشن مينمايد و راستگو را از دروغگو نشان ميدهد.