است براى اينكه قول خدا، يحسب دلالت ميكند بر آن و مردن گرچه پيش تمام مردم معلوم و مسلّم است امّا اين مطلب را فرمود، براى اينكه عمل و كار او عمل كسى بود كه آرزو ميكرد هميشه در دنيا زنده بماند.

و بعضى گفته‌اند: اخلده بمعناى ايجاب كردن خلود است و اين چنان است كه گفته ميشود، هلك فلان آن گاه كه سبب هلاكت را ايجاد كرد گرچه بعدا هم هلاك نشود، سپس فرمود:

((كَلَّا)) نه چنانست كه او فكر ميكرد مالش باو خلود و ابديّت ندهد و براى او باقى نماند، و بگفته بعضى امر چنان كه او خيال ميكرد نيست و به گفته بعضى حقا چنين نيست.

((لَيُنْبَذَنَّ فِي الْحُطَمَةِ)) يعنى هر آينه البتّه افكنده و انداخته ميشوند البتّه كسى را كه تعريف كرديم در حطمه و آن يكى از نامهاى جهنّم است مقاتل گويد: و آن خورد ميكند و ميشكند استخوان و ميخورد گوشت‌ها را تا حمله بر دلها ميكند، سپس فرمود:

((وَ ما أَدْراكَ مَا الْحُطَمَةُ)) چه چيز تو را دانا كرد كه حطمه چيست؟

براى بزرگداشت امر آن آن گاه تفسير كرد آن را بقولش:

((نارُ اللَّهِ الْمُوقَدَةُ)) يعنى آتش برافروخته، خدا آن را به خودش اضافه فرمود( (نارُ اللَّهِ)) تا دانسته شود كه آن مانند آتشهاى ديگر نيست سپس آن را توصيف كرد به اينكه همواره افروخته و روشن است.

((الَّتِي تَطَّلِعُ عَلَى الْأَفْئِدَةِ)) يعنى بر دلها مسلّط ميشود تا اينكه درد و سوزش آن را بدل برساند.

و بعضى گفته‌اند يعنى اين آتش از باطن شروع كرده تا بظاهر برسد