[1]( (وَ خَلَقْناكُمْ أَزْواجاً)) آيا شما را شكل شكل نيافريديم يعنى بشكلهاى- گوناگون كه هر يك شكلى براى ديگريست.

و بعضى گفته‌اند: يعنى شما نر و ماده. مرد و زن نيافريديم تا درست شود از شما تناسل و توليد مثل شده و بعضى از شما بهره‌مند از ديگرى شود.

و بعضى گفته‌اند: يعنى صفهاى مختلف سياه و سفيد و صغير و كبير و غير اينها( (وَ جَعَلْنا نَوْمَكُمْ سُباتاً)) در معناى اين آيه مفسّرين بر چند وجه اختلاف كرده‌اند 1- يعنى ما خواب را براى شما راحت و آسايش، براى بدنتان قرار داديم 2- ابن انبارى گويد: خوابتان را قرار داديم براى قطع كردن و بريدن اعمالتان و تصرّفتان 3- قرار داديم خوابتان را سبات كه نه حقيقتا مرگ است و نه حيات و ادراك است‌( (وَ جَعَلْنَا اللَّيْلَ لِباساً))، يعنى شب را پرده‌اى كه هر چيز را به تاريكى و سياهى خود مستور و مخفى- ميدارد( (وَ جَعَلْنَا النَّهارَ مَعاشاً)) و قرار داديم روز را براى طلب معيشت و فراهم كردن وسايل زندگى.

[1] اطلاق كلمه ارض براى كره زمين اصطلاح علماء و دانشمندان علم هيئت است و در لغت نيست.

معناى آن مگر بسيط و گسترده و دامنه دارى در زير گامهاى موجودات كه آن را خشكى گويند و آن يك پوست جامديست بر روى مايع آب شده و ناچار آن در معرض ميدان و اضطراب است و اگر نبود كوه‌ها كه آن را سنگين بار نموده و پايه‌هاى آن را مشبّك قرار داده از سنگهاى سخت هر آينه زلزله‌هاى دائمى بود و فرو رفتن و شكافهاى عميق و هلاك هزاران نفوس در هر روز بطور متواتر واقع ميشد و لكن حكمت اقتضاء كرد كه پوست زمين محكم شود سبب سنگها براى اينكه اهلش را نابود نكند.

( شعرايى)