نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 25 صفحه : 206
يا يستكبر از قبول حق و مانند آنست، و فقط
جايز است كه در آن معنى عمل كند اگر چه مقدم بر ان باشد براى شباهت داشتن آن بظرف
و در ظرف مسلّما معانى عمل ميكند و گر چه مقدّم باشد، و دلالت ميكند تو را بر
مشابهه ان بظرف مقدر كردن لام بان، و البته بعضى از علماء نحو هستند كه ميگويند ان
در محل جر است چنان كه اگر آن ظاهر بود با لام بود همچنين است آن و كسى كه با همزه
كشيده قرائت كرده، پس او همزه خفيفى بعد از آن زياد نموده است.
شرح لغات:
السطر: بمعنى كتابه است و آن گذاردن حروف است بر خط راست و استطر
بمعناى اكتتب و نوشتن است، و مسطر آلت تسطير و نوشتن سطر است.
الممنون: بمعناى مقطوع است گفته ميشود منه السير يمنّه منّا هر گاه
آن را قطع نمايد.
المنين: ضعيف، الخلق با ضم خاء و لام روى در فعل بنا بر عادت است، پس
خلق كريم صبر بر حق و تدبير امور بر مقتضاى عقل است، و در اين امر حوصله و نرمش و
صبر و مدارا لازم است.
المفتون: مبتلاى به تخيّلات راى مانند مجنون و ديوانه است گفته ميشود
فلانى مفتون بفلان زن شده است، و اصل فتنه ابتلاء و آزمايش است المهين: ناتوان
خوار و مهانه ذلّت و قلّت است.
الهماز: آنست كه براى مردم عيب جويى كند بچيزى كه در آنها نيست و اصل
و ريشه در آن دفع بشدت اعتماد است، و از اين ماده است همزه
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 25 صفحه : 206