است، و قول (انشزوا) يعنى (قوموا) و انتشز بلندى از زمين است.

شاعر گويد:

مى‌بينى روباه يك ساله را در آن كه گويا وقتى بزمين بلندى بالا ميرود اسب نريست كه بر او جل انداخته باشند، و از آنست نشوز زن بر شوهرش، و ينشز و ينشز مثل يعكف و يعكف و يعرش و يعرش.

لغت:

التفسح: توسعه دادن در مكانست، تفسح و توسع بيك معناست، و فسح له فى المجلس جا واكرد براى او در مجلس يفسح فسحا و مكان فسيح جاى- وسيع است و در صفت پيامبر 6 آمده كه ما بين دو بازويش فسيح بود، يعنى:

دور بود ما بين آنها براى وسعت پشتش.

الاشفاق: بمعناى خوف و رقّت قلب است.

النشوز: بالا رفتن از جايى برفتن از آنست.

شأن نزول:

قتاده گويد: اصحاب پيغمبر 6 در مجلس آن حضرت با هم رقابت ميكردند و چون ميديدند كسى نزد آنها ميآيد خدمت رسول خدا 6 خود دارى ميكردند از جا دادن بآن، پس خدا فرمان داد كه جا واكنيد بعضى براى بعض ديگر هر دو مقاتل گفته‌اند: كه رسول خدا 6 در صفه در مكان تنگى نشسته بود و آن روز جمعه بود و پيغمبر 6 مهاجرين و انصار اهل بدر را اكرام مى‌نمود پس گروهى از اهل بدر آمدند كه در ميان آنها ثابت بن قيس بن شماس بود (و قبلا عدّه‌اى مبادرت كرده بودند و در مجلس جفت هم نشسته بودند)، پس‌