پس اجابت كرديم براى نوح 7 دعايش پس باز كرديم و گشوديم درهاى آسمان را، يعنى جارى كرديم آب را از آسمان مثل جريان آن هر گاه درى از آن باز شود كه مانع بود از جريان آب و اين از صنع خدايى است كه غير او توان و قدرت آن را ندارد و اين جايز است بر روش بلاغت.

((بِماءٍ مُنْهَمِرٍ)) يعنى به آبى كه ميريزد ريختن تندى كه منقطع نميشود.

((وَ فَجَّرْنَا الْأَرْضَ عُيُوناً)) يعنى شكافتيم زمين را بسبب آب چشمه‌هايى تا آب بر روى زمين جارى شود.

((فَالْتَقَى الْماءُ)) يعنى پس التقاء پيدا كردند و آب آسمان و آب زمين، البتّه تثنيه نياورده بجهت آنكه آن اسم جنس است بر كم و زياد و كثير و قليل اطلاق ميشود.

((عَلى‌ أَمْرٍ قَدْ قُدِرَ)) كه در آن هلاك قوم بود، يعنى بر امرى كه خداوند متعال تقدير نموده بود و آن هلاك ايشان بود.

و بعضى گفته‌اند: بر امرى كه خداوند تعالى آن را مقدّر فرموده و مقدار آن را دانسته پس نه در آن زياده است و نه نقصان.

مقاتل گويد: يعنى اينكه خداوند تعالى تقدير نمود آب آسمان را مانند تقديرش آب زمين را.

و بعضى گفته‌اند: يعنى بر امرى كه خداوند تقدير نموده بود بر ايشان در لوح محفوظ.

((وَ حَمَلْناهُ عَلى‌ ذاتِ أَلْواحٍ)) يعنى: و ما حمل كرديم و سوار نموديم نوح 7 را بر كشتى كه داراى تخته‌هايى بود مركّبه كه بعضى را بر بعض ديگر جمع كرده و كوبيده بود، و الواح آن چوبها و تخته‌هايى بود كه جمع و