بانوانى كه داراى جمال و زيبايى آشكار و ظاهرى بودند نگاه ميكردند- چنانچه آهوان و غزالان بدرخت اراك نگاه ميكنند و معنى (ينظرون الى- الاراك) است، پس (الى) حرف جارّ حذف شده است.

2- اينكه از نظرت قصد كند تأمّل و تدبّر را و آن فعل لازم است و از آنست قول ايشان كه ميگويند: اذهب فانظر زيدا ابو من هو، رفتم تأمّل كنم زيد را كه او پدر كيست، پس اراده كرده از انظر تأمل را و از همين است قول خداى سبحان‌( انْظُرْ كَيْفَ ضَرَبُوا لَكَ الْأَمْثالَ‌)[1] تأمل كن كه چگونه براى تو مثل ميزنند، و انظر( كَيْفَ فَضَّلْنا بَعْضَهُمْ عَلى‌ بَعْضٍ‌)[2] نگاه كن و انديشه نما كه چطور بعض را بر بعضى برترى داديم، و گاهى متعدّى ميشود بسبب (الى) مثل قول خدا،( أَ فَلا يَنْظُرُونَ إِلَى الْإِبِلِ كَيْفَ خُلِقَتْ‌)[3] آيا نظر نميكنند بسوى شتر كه چگونه خلق شده است يعنى تأمل و تدبّر درباره آفرينش آن نميكنند، پس اين تأكيد براى تأمّل است و گاهى اين فعل بسبب (فى) متعدّى ميشود مثل قول او،( أَ وَ لَمْ يَنْظُرُوا فِي مَلَكُوتِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ‌)[4] آيا پس نگاه بملكوت آسمانها و زمين نميكنند، يعنى تأمّل در آن نمى‌نمايند.

و امّا قول امرأ القيس:

پس چون حوران ظاهر شد و سرابهم نزديك آن بود نگاه كردى، پس نديدى چشمانت منظرى را.

پس ممكن است كه (نظرت فلم تر بعينك منظرا) را در آل (سراب) بشناسى‌

[1]- سوره اسراء آيه: 51.

[2] سوره اسراء آيه: 24.

[3]- سوره غاشيه آيه 17.

[4] سوره اعراف آيه: 184.