نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 23 صفحه : 221
مگر آن گاه كه غيبت شده او را عفو كند، پس
خداوند براى غيبت مثالى زده مى- فرمايد:
(أَ يُحِبُّ أَحَدُكُمْ أَنْ يَأْكُلَ لَحْمَ أَخِيهِ مَيْتاً) زجاج گويد: تأويل اين مثال بدين طريق است همانگونه كه اگر گوشت بدن
برادر دينيت را كه مرده است بخورى چون مرده است دردى را حس نمىكند، پشتسر برادر
دينى بدگويى كردن از او نيز همين حالت را دارد.
پس از آنكه به آنان گفتند: آيا هيچ كس از شما دوست دارد كه گوشت
برادر دينى خود را كه مرده است بخورد؟ گفتند: نه! به آنان گفته شد:
(فَكَرِهْتُمُوهُ) از مجاهد نقل شده است يعنى:
همانگونه كه خوردن گوشت بدن مرده برادرتان را زشت مىدانيد، پشتسر برادرتان از
غيبت او نيز اجتناب ورزيد.
از حسن نقل شده است يعنى: پس همانگونه كه از خوردن گوشت مرده
برادرتان اجتناب مىكنيد از غيبت زنده او نيز پرهيز نمائيد، و تقدير آيه نيز به
همين شكل خواهد بود[1].
(وَ اتَّقُوا اللَّهَ) معطوف است على آن فعل مقدر
كه بدان اشاره شد، و مانند آن است آيه (أَ لَمْ نَشْرَحْ
لَكَ صَدْرَكَ وَ وَضَعْنا) يعنى: و قد شرحنا و وضعنا.
و در زبان و ادبيات عرب متداول است كه به غيبت كننده مىگويند: فلانى
گوشت مردم را مىخورد، شاعر عرب گفته است:
(و
ليس الذّئب يأكل لحم ذئب
و يأكل بعضنا بعضا عيانا)
يعنى: (گرگ گوشت گرگ را نمىخورد در حالى كه ما گوشت همديگر را
آشكارا
[1]- تقدير بدين شكل ميشود:( ... فكما كرهتم لحمه ميتا فاكرهوا
غيبته حيّا) كه فعل بعدى( وَ اتَّقُوا اللَّهَ) نيز معطوف است بر فعل مقدر كه(
فاكرهوا) باشد.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 23 صفحه : 221