نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 23 صفحه : 118
(وَ نَذِيراً) و
نسبت به آنها كه نافرمانى كننده تو را بيم دهنده از آتش قرار دادهايم.
آن گاه خداوند هدف خود را از فرستادن پيامبر بيان كرده مىفرمايد:
(لِتُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ)
يعنى: هدف آن است كه به خدا و رسولش ايمان بياوريد، و به نظر آنها كه ليؤمنوا با
يا قرائت نمودهاند معنى آن است كه: تا آن كافران به خدا و رسولش ايمان آورند.
(وَ تُعَزِّرُوهُ) يعنى: او را با شمشير و
زبان يارى كنيد، و ضمير هاء به پيامبر 6 بر مىگردد.
(وَ تُوَقِّرُوهُ) يعنى: خدا و رسول را تعظيم
و تكريم نمائيد.
(وَ تُسَبِّحُوهُ بُكْرَةً وَ أَصِيلًا)
يعنى: و صبح و شام براى خدا نماز بخوانيد، بعضى گفتهاند يعنى: خدا را از آنچه كه
شايستهاش نيست تنزيه نمائيد.
و بسيارى از قرّاء اختيار نمودهاند كه در اين آيه وقف بر (و
توقّروه) باشد زيرا ضمير در اين كلمه و كلمات بعدى از نظر بازگشت به مرجع اختلاف
دارد[1].
بعضى گفتهاند: تعزّروه ضميرش تنها به اللَّه بر مىگردد، تعزّروه
يعنى:
خدا را يارى دهيد و توقّروه يعنى خدا را تعظيم و احترام كنيد و از او
اطاعت نمائيد، همانگونه كه آمده است هيچگاه براى خداوند وقارى انتظار نداشته باشيد
و بنا بر اين قول تمامى ضمائر متّفقا يك مرجع داشته همگى به اللَّه بر مىگردد.
ضمنا اين آيه دلالت دارد بر بطلان مذهب جبريّه كه مىگويند: خداوند
از كافران كفر مىخواهد، زيرا اين آيه با صراحت دلالت دارد بر اينكه خداوند از
[1]- زيرا ضمير در تعزّروه و توقّروه به خدا و رسول بر مىگردد،
ولى ضمير بعدى در تسبّحوه فقط به خدا بر مىگردد، روى اين حساب بر توقّروه توقّف
كرده و واو تسبّحوه را استينافيّه گرفتهاند.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 23 صفحه : 118