نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 20 صفحه : 74
پس چون روز احد شد و مسلمين فرار نمودند گفت
بار خدايا من اعتذار ميجويم از آنچه را كه اين جماعت يعنى مسلمين نمودند و بيزارم
بسوى تو از آنچه را كه اين گروه مشركان آوردهاند، آن گاه پيش روى كرد، پس سعد
نزديكى احد باو برخورد نمود و گفت من با تو هستم، سعد گفت من نتوانستم آن طور كه
او پيكار كرد نمايم، پس بر زمين افتاد و در بدن او ديده شد 87 زخم شمشير و نيزه و
تير، ما گفتيم در باره او و يارانش نازل شد:
(فَمِنْهُمْ مَنْ قَضى نَحْبَهُ).
(وَ مِنْهُمْ مَنْ يَنْتَظِرُ) و
برخى از ايشان كسى است كه انتظار شهادت مىبرد، بخارى آن را در صحيح خود از محمد
بن سعيد خزاعى از عبد- الاعلى از حميد بن انس روايت نموده است.
محمد بن اسحاق گويد:( فَمِنْهُمْ مَنْ قَضى
نَحْبَهُ) آنهايى هستند كه در روز بدر و احد شهيد شدند.(
وَ مِنْهُمْ مَنْ يَنْتَظِرُ) آنچه را كه خدا وعده داده
از يارى و نصرت مسلمين يا شهادت بر آنچه كه يارانش شهيد شدند و گذشتند.
(وَ ما بَدَّلُوا تَبْدِيلًا) يعنى عهدى را كه
بسته بودند با خداى خود تغيير ندادند چنانچه منافقين تغيير دادند.
ابن عباس گويد:( فَمِنْهُمْ مَنْ قَضى
نَحْبَهُ) حمزة بن عبد المطلب عليهما- السلام و افرادى كه با آن جناب كشته
شدند و اسّ بن النضر و يارانش مى باشند.
و كلبى گويد: پيمان و عهد خويش را به سبب صبر و بردبارى تغيير نداده
و آن را بوسيله فرار نشكستند، و حاكم ابو القاسم حسكانى باسنادش
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 20 صفحه : 74