(ما مِنْ إِلهٍ إِلَّا اللَّهُ‌)، نيست خدايى مگر خدا.

لغت:

الفطر: پاره از چيز بظاهر شدن آن براى حسّ و فاطر السماوات يعنى خالق و آفريدگار آسمانها.

اعراب:

(مَثْنى‌ وَ ثُلاثَ وَ رُباعَ‌) صفت براى اجنحه است كه عدول از اثنين اثنين و ثلاثه ثلاثه و اربعه اربعه،( ما يَفْتَحِ اللَّهُ‌) ما شرطيه است در محل نصب براى مفعول بودن آن فتحه داده ميشود.

تفسير:

(الْحَمْدُ لِلَّهِ فاطِرِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ‌) ستايش از آن خدائيست كه آفريدگار آسمانها و زمين است در حالى كه اوّل است بنا بر اينكه مثالى براى او نيست، خودش سبقت و پيشى گرفت در حمد تا آنكه ما را تعليم كند و آگاه نمايد كه چگونه سپاس كنيم او را، و براى آنكه براى ما بيان سازد كه تمام حمد از آن او است.

(جاعِلِ الْمَلائِكَةِ رُسُلًا) فرشتگان را رسولان قرار داد بسوى پيامبران با كتابها و وحى.

(أُولِي أَجْنِحَةٍ مَثْنى‌ وَ ثُلاثَ وَ رُباعَ‌) قتاده گويد: صاحبان بالها دو تا دو تا، و سه تا، سه تا، و چهار تا، چهار تا، و تفسير آن گذشت، و فقط آنها را صاحبان بال قرار داد براى آنكه برايشان امكان بالا رفتن و پائين آمدن بسوى زمين باشد، پس بعضى از ايشان دو بال دارند و بعضى سه بال و برخى چهار بال، فرمود و زياد ميكند در آن بالها آنچه خواهد و آن قول اوست.