نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 20 صفحه : 239
و ابو عمرو و ابن كثير و هشام بعدّ بين
اسفارنا با تشديد بلفظ امر خواندهاند و يعقوب و سهل ربنا با ضم و باعدنا با الف و
فتح با و عين و دال مخففه خواندهاند، و آن قرائت محمد بن على الباقر 7
و ابن عباس است و باقى از قرّاء ربّنا را با نصب و باعد را با الف بنا بر دعاء
خواندهاند. و در شواذ، قرائت ابن يعمر و محمد بن سميفع ربّنا را با نصب و بعد
بفتح با و دال و ضمه عين بين اسفارنا برفع خواندهاند.
دليل:
ابو على گويد: كسى كه مساكنهم قرائت كرده لفظ جمع آورده براى توافق
با معنى براى آنكه براى هر ساكن مسكنى است، و كسى كه مسكنهم خوانده پس تشبيه كرده
كه مسكن مصدر و مضاف آن حذف شده است، و تقديرش فى مواضع سكناهم باشد، پس چون مسكن
را مثل سكنى قرار داده و سكون مفرد است چنانچه مصدر مفرد است و اين شبيهتر است از
اينكه حمل كنى آن را بر مثل (كلوا فى بعض بطنكم) بخوريد در بعضى شكمتان و بنا بر
اين است قول خداى تعالى( فِي مَقْعَدِ صِدْقٍ) يعنى در موضع قعود آيا نميبينى كه براى هر يك از پرهيزگاران و
متّقين محل نشستن است.
و در كاف فتحه است براى آنكه اسم مكان و مصدر از باب يفعل بر وزن
مفعل است و البتّه كم ميآيد بر مثل اين قاعده چنانچه مسجد آمده است و سيبويه آن را
حمل كرده بر اسم بيت و همين طور است مطلع مگر آنكه ابو الحسن ميگويد كه مسكن را هر
گاه كسره دادى لغت شايعى است و آن لغت روز مردم است، و يفتح لغت اهل حجاز است.
فامّا اضافه در اكل خمط ابو عبيده گويد خمط هر درخت تلخى است
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 20 صفحه : 239