و دليل رفع اينكه ريح هر گاه مسخّر شد براى سليمان جايز است كه گفته شود (له الريح) بر معناى له تسخير الريح پس رفع بر اين وجه تأويل شود به معناى نصب براى آنكه مصدر مقدّر در تقدير اضافه به مفعول به است.

گويد: قاعده در الجوابى اينست كه ياء با الف و لام ثابت باشد، و البته ابو عمرو بدون ياء وقف كرده براى اينكه آن فاصله يا شبيه بفصل است، از جهتى كه كلام تمام است و از جهت حذف باء در وصل و وقف بعلّت اينكه اين نحو بسيار حذف ميشود.

و قاعده در همزه (منسأته) اينست هر گاه همزه مخفف شد از آن قرار داده ميشود بين بين لكن ايشان تخفيف همزه دادند بدون قاعده.

ابو الحسن شاعر گويد:

هر گاه نياز پيدا كردى از پيرى و ناتوانى بعصا پس قطعا از تو عشقبازى دور شده است.

و امّا قول او (تبينت الانس) پس معنايش اينست تبيّنت الانس انّ الجنّ لو كانوا يعلمون الغيب ما لبثوا فى العذاب، معلوم شد آدمى را كه اگر جنّيان علم غيب داشتند در شكنجه نمى‌ماندند، و همين طور است آن در (مصحف عبد اللَّه ابن مسعود) و باين معنا قرائت يعقوب تبيّنت الجن تأويل شده است.

شرح لغات:

التأويب: ترجيع با تسبيح است، سلامة بن جندل گويد:

دو روز در پيش است يك روز روز اقامت و دور هم جمع شدن و يك روز هم رفتن‌