روند، گروهى گفتند ما از پدران و مادران‌مان اجازه ميگيريم اگر آنها موافقت كردند ميرويم و گرنه نخواهيم رفت، پس اين آيه نازل شد.

و از ابى بن كعب و ابن مسعود و ابن عباس روايت شده كه ايشان آيه را اينطور قرائت ميكردند (النبى اولى بالمؤمنين من انفسهم و ازواجه امّهاتهم و هو اب لهم) و در قرآن ابى بن كعب هم چنين بود، و از حضرت باقر و حضرت صادق 8 هم همين طور روايت شده است.

مجاهد گويد: هر پيغمبر براى امتش پدر بود[1] و براى همين مومنين با هم برادرند، زيرا پيامبر 6 پدر ايشانست در دين (چنانچه فرمود:

" انا و على أبوا هذه الامه"

من و على دو پدر اين امّت هستيم.

و مفرد انفس نفس است و آن مخصوص حيوان حسّاس دراكى است كه نفيس‌ترين اعضايى است كه در وجود اوست.

و محتمل است كه اشتقاق آن از تنفّس نفس كشيدن باشد كه آن تروح است، و محتمل است كه از نفاسه يعنى ارزشمندى باشد كه آن پربهاترين و گرامى‌ترين اعضاء اوست.

(وَ أَزْواجُهُ أُمَّهاتُهُمْ‌) و همسران آن حضرت مادران شمايند يعنى آنان براى مؤمنان مانند مادرند در احترام و حرمت ازدواج و حال آنكه مادر حقيقى نيستند زيرا اگر بودند هر آينه دختران آنها هم خواهران مؤمنين مى‌بودند حقيقة و تزويج آنها بر مؤمنين حلال نبود، پس معلوم شد كه مقصود از آن حرمت عقد ايشان است نه بر چيز ديگر براى اينكه ثابت نشده چيزى از احكام مادرى ميان آنها و مؤمنين مگر حرمت ازدواجشان فقط، آيا

[1]- و تأييد ميكند قول مجاهد را آيه شريفه، ما جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِي الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ مِلَّةَ أَبِيكُمْ إِبْراهِيمَ ...