نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 2 صفحه : 298
عفو- زياده و بعضى گفتهاند بمعناى ترك است.
تخالطوهم- اصل آن از مخالطه است كه بمعناى اجتماع و آميختن مىباشد و
آن اجتماعى كه تشخيص اجزاء آن از يكديگر امكان نداشته باشد مثل مخلوط شدن سركه با
آب و «خليطان» به دو شريك مىگويند كه مالشان با هم مخلوط شده است.
أعنتكم- به زحمت و سختى ميانداخت شما را از «اعنات» كه بمعناى به
مشقت و سختى انداختن است.
شأن نزول
جمعى از اصحاب پيغمبر اكرم 6 آمده عرض كردند
نظر خود را در مورد شراب و قمار بيان نما زيرا اين دو، عقل را از بين برده و مال
را نابود مىكنند (در آنان) آيه فوق نازل گشت.
تفسير:
اينك خداوند مجدداً به بيان احكام ميپردازد.
(يَسْئَلُونَكَ عَنِ الْخَمْرِ ...)-
اى محمّد 6 درباره خمر (شراب) از تو ميپرسند و بهر شراب
مستكنندهاى كه موجب فساد عقل و پوشانيدن آن گردد «خمر» گويند و هر چيزى كه زياد
آن باعث مستى شود كم آن نيز حرام است. اين مطلبى است كه از ظاهر روايت اصحاب ما
(شيعه) بخوبى روشن ميشود و مذهب شافعى نيز همين است و بعضى گفتهاند شراب آب
انگورى است كه جوش آمده و بسته شده باشد، اين مذهب ابى حنيفه است.
(وَ الْمَيْسِرِ ...)- مراد از آن همه اقسام
قمارها است (ابن عباس- ابن مسعود- مجاهد- قتاده- حسن و همين معنا از پيشوايان ما
(شيعه) نيز نقل شده است.
تا جايى كه فرمودند بازيهايى كه بچه با گردو مىكنند نيز قمار
مىباشد.
(قُلْ فِيهِما ...)- يعنى بگو در شراب و قمار (اثم
كبير) گناه بزرگ و بسيارى است.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 2 صفحه : 298