نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 2 صفحه : 275
بپرس كه چقدر آيات و دليلهاى روشن بايشان
داديم.
بعقيده برخى از مفسرين مانند «حسن و مجاهد» اين آيات همان «يد بيضا»
و اژدها شدن عصاى موسى و شكافتن دريا و سايه انداختن ابر بر آنها و فرستادن «منّ»
و «سلوى» و مانند آنها است؟ كه بر گذشته بنى اسرائيل داده شد.
ولى «جبائى» ميگويد مقصود از اين آيات، همان دليلهاى روشن و واضحى
است كه بر صدق نبوت پيامبر اسلام ديده بودند.
(وَ مَنْ يُبَدِّلْ نِعْمَةَ اللَّهِ مِنْ بَعْدِ ما جاءَتْهُ) (كسى كه نعمت خدا را كه بسوى او آمده تغيير دهد).
دو وجه در تفسير اين آيه گفتهاند:
1- در آيه جملهاى مقدّر و محذوف است كه اينان نعمت خدا را تغيير
داده به آيات الهى ايمان نياوردند و بمخالفت برخاستند و در نتيجه، خود گمراه، و
سبب گمراهى ديگران شدند و هر كس نعمت خدا را تغيير دهد ...
2- آن كس كه دليلها را با تاويلات ناصحيح و باطل از ظاهرشان
برگرداند.
(فَإِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقابِ ...)-
خدا كيفر سختى براى اين شخص يا براى گناهكاران و از جمله «او» دارد.
و اين آيه ضمناً دلالت ميكند بر باطل بودن قول جبريها كه ميگويند خدا
براى كفّار نعمتى ندارد زيرا در اين آيه صريحاً ميگويد كافران نعمتى كه خدا بآنان
داده است تبديل نمودند پس وجود نعمت براى آنان مسلّم فرض شده است.
در جاى ديگر، قرآن ميفرمايد:(يَعْرِفُونَ
نِعْمَتَ اللَّهِ ثُمَّ يُنْكِرُونَها)[1] (نعمتهاى خدا را شناخته سپس آنها را انكار ميكنند) كه نعمت به كفار
داده شده است.
و نيز در اين آية تبديل نعمت را بكفّار نسبت ميدهد و آنها را تهديد
بكيفر و عذاب مىنمايد و اگر اين افكار و تبديل نعمت كار آنها نبوده سزاوار كيفر
نبودند.